Günümüzün yapay zeka gelişimi ile birlikte insanlığın yaşam tarzında da önemli değişikler olması kaçınılmaz bir gerçektir. Özellikle istihdam piyasasında değişikliklerle, ihtiyaç duyulduğunda birçok meslek azalacaktır. Hatta bazı mesleklerin gelecekte tamamen soyunun tükenmiş olacağına dair birçok da teori vardır.
Bu yazımızda, ilerde kısmen ortadan kaybolacak veya tamamen robotların devralacağı meslek gruplarını derledik ve yazı sonunda da sizlerle kişisel görüşümü paylaşacağım.
Taksi Şoförlüğü
Gelecekte yok olması veya tamamen robotların devralması beklenen mesleklerden biri de taksi şoförlüğü. Otonom araçların git gide geliştirilmesi, taksi şoförlerinin yerini alması kaçınılmaz gibi gözükmekte. Kendi kendine sürüş yapan otomobiller, taksi şoförlerini kısa sürede içinde işinden edecek gibi duruyor.
Kendi kendini kullanan araçlar yakında yollarda seyredecek ve içerik oluşturucular bunun tüm taraflar için faydalı olacağına inanıyor. Yolcular sessiz bir atmosferde gezintinin keyfine varacaklar ve taksi şirketleri sahiplerinin sürücüler için ödeme yapması gerekmeyecek.
Gazetecilik
Gazetecilik robotlar tarafından gerçekleştirilemeyen yaratıcı mesleklerden kabul edilir. Bununla birlikte bu iş bile teknolojik gelişmeyle ortadan kaldırılmaya karşı bağışık değildir. Akıllı yazılım, örneğin mali veri raporlarını yazmak için birkaç yıldan beri kullanılmaktadır.
Bu günlerde tez yazımı bile makineler için zor bir görev değil. Yakında robotların, herhangi bir insan müdahalesi olmadan her türlü içeriği yaratabilecek olmaları muhtemel görülüyor.
Film Artistliği
Evet kulağa çok saçma gibi gelse de, film yıldızı olmak da gelecek de robotların devralacağı meslekler arasında görülmekte. Ancak şimdi aktörlerin tüm canlandırmalarını hayatlarındaki herhangi bir zamanda görmek mümkün.
İleri teknolojiler artık inandırıcı resimler oluşturabilir ve yeniden doğuş teknolojisi, sevilen aktörlerin on yıllardır ekranda olan filmlerini ekranlardan kaldırabilir.
Finans Alanında Çalışanlar
Mükemmel ve profesyonel bir finans çalışanı her zaman talep edilir. Ancak, yüksek bilgisayarlaşma hızıyla, finansal analist olarak böyle bir zamanla ortadan kalkabilir. Robotlar tüm hesaplamaları daha doğru bir biçimde yapabilir, finans endüstrisinde kritik öneme sahip olabilirler.
Süpermarket Çalışanları
Hepimiz sağlıklı ve taze yiyecekler tüketmek istiyoruz ve buna ihtiyaç duyuyoruz. Bu yüzden süpermarketlerde rafları yeniden düzenleyen bir çalışanın işi bu iş için esastır. En iyi ürünleri aldığımızdan emin olmak için son kullanma tarihlerini gözden geçirir, malları yeniden düzenlerler.
Ancak yakında süpermarket çalışanları da teknolojinin ilerlemesinden dolayı işsiz kalabilirler. Gelecekte bu çalışanlarla aynı temel işlevleri yerine getirebilen makineler ikame edilmiş olabilir. Ayrıca, mağazada yanlış olanları personele bildirebilirler. Mutsuz çalışanlarla daha fazla fiyatlandırma hatası ve argümana yer vermeyerek robotların da bu mesleği devralacağı teoriler arasında.
Aşçılık
Mutfakta genelde bunaltıcı ve sıcak olmasına rağmen, otomatik aşçılar işiniz bir şef olarak ele alabilir. Bazen mutfakta çalışmanın baskısı çok yüksek olabilir ve sonuç olarak bir insan hatası meydana gelebilir. Bir makine tarafından hazırlanan yiyecekler de bir insanın hazırladığı kadar iyi olabilir. Bu öncelikle, şefin yerine geçecek robotun çok daha hassas olması ve temel olarak herhangi bir şey hazırlaması için programlanabilmesinden kaynaklanır.
Buna ek olarak, dronelar hazır gıdalar sunabilir, bu yüzden garsonluk mesleği de ortadan kalkabilir.
İnşaat işçileri
Özellikle inşaat alanında, beden gücüyle çalışma yapan işçiler, işlerinde otomasyonun etkisini zaten hissetmişlerdir. Makineler, çok sayıda görevi daha hızlı ve verimli bir şekilde gerçekleştirebildikleri için, işveren açısından büyük bir yardım kaynağıdır.
Ayrıca robotlar, insanların yapamayacağı neredeyse tüm tehlikeli görevleri üstlenebileceğinden, güvenlik sorunları artık bir sorun teşkil etmekten çıkar. Yine de bu, elbette hayati anlamda yapılması gereken işlerde insanın yapabileceği görevlerin kullanılabilirliğini sınayacaktır.
Müşteri Temsilciliği
Hepimiz konuşma botlarından haberdarız, çoktan duyduk ve şirketler tarafından gittikçe daha çok tercih edilen bir konuma geldiler. Temel olarak bu, yeni çalışanlara kapsamlı eğitim sağlamaya ihtiyaç duymadıklarından ve konuşma botları programlanabildiğinden, işverenler için yararlı bir seçenek olarak görülüyor.
Akıllı makineler hat üzerinde bekleyiş süresini azaltabilir, böylece müşteriler de bundan rahatlıkla faydalanabilirler. Genellikle olumsuz bir etkisi olan insan faktörünün bu alanda azaltılması, bu durumda hem şirketler hem de müşteriler için yararlı olabilir.
Doktorluk
Şüphesiz ki, çoğu zaman gözümüz kapalı güvendiğimiz mesleklerden olan doktorluğun da gelecekte robotlar tarafında icra edileceği yaygın görüşler arasında. Ancak ilaç yazmak hala insan hatasına tabidir. Bir insan fiziksel olarak her şeyi bilemez ve yargılama sürecinde, teşhislerde kusurlar olabilir.
Bununla birlikti makineler hasta verilerini daha verimli bir şekilde analiz edebilir. Sınırsız miktarda bilgi saklayabilir ve bu gerçeklere dayanarak, tüm insani yargılardan arınmış kesin sonuçlar çıkarabilirler. Sonuç olarak yapay zekayı cebinizde taşıyabilirsiniz buna rağmen yine de, sağlık çalışanlarının yerini alıp almayacağı tartışma konusudur.
Şüphesiz ki, gelecek çok yakınımızda ve sürekli olarak ilerleyen teknolojiyle birlikte robotlaşma teknolojisi de şimdiden hayatımızın bir parçası haline gelmiş durumda. Ne olursa olsun yapay zeka bir gerçek olarak hayatımızda bulunmakta. Robotlar geçmişten günümüze birçok mesleği ortadan kaldırdı ve halen kaldırmaya da devam ediyor ancak toplumda bizi biz yapan, değerli kılan şeylerin tamamen yerini alacağını, insan faktörünü ekarte edeceğini düşünmek biraz gerçek dışı.
Bundan 40 sene önce teknolojik anlamda cep telefonu ortaya çıkmış ve ilk sabit anlamda telefon da bundan yaklaşık 200 yıl önce keşfedilmiştir. Telefonun keşfiyle postacılık alanında çok önemli değişiklikler olmuş, artık insanlar bilgilerini aktarmak için başka insanlara neredeyse hiç ihtiyaç duymamaya başlamıştır. Ancak telefonun bu derin tarihine baktığımızda her ne kadar ilerse ilerlesin postacılık mesleğini tam anlamıyla yok edemediği görülür. Halen evlerimize gelen mektuplar, faturalar, bilimum belgeler bu meslek tarafından icra edilmektedir. Telefonlarımıza gelen mesajlarla, mesajda gördüğümüz belgenin gerçeğini elimizde bulundurmak arasında büyük bir fark vardır. Örneğin bugün halen, her şey elektronik ortamda halledilse bile notercilik, çok iş yapan meslekler arasındadır. Mahkemelerden elçiliklere kadar bir belgenin ıslak imzalı ve mühürlü olması internet çıktısından daha güvenilir kabul edilir. Bir diğer meslek ise hemşirelik ve yukarıda bahsettiğimiz doktorluk. Hiçbir robotun, makinenin gerçek bir insanın yerini bu anlamda tutabileceğine inanmak pek de mümkün değil gibi.
Teknoloji su götürmeyen bir gerçek olarak yanı başımızda ilerlemekte ve otomasyon, hem üretimi hem de hizmet sektörünü daha verimli hale getirmektedir. Bu birçok alanda işe yarar bir durumdur ancak teknolojinin ilerlemesi, yazılım, kodlama alanlarında gelişmeleri de tetiklemekte ve güven sorununu doğurmaktadır. Bugün dünyada siber saldırı dediğimiz sanal saldırılar artık yalnızca bireylere yönelik değil, devletlere yönelik de tehdit oluşturmaktadır. Elektronik postalardan, aldığımız o çok zararsız gibi görünen mesajlara kadar her türlü alanda güvende olmadığımız bir dünyada kişisel olarak, robotların mesleklerimizi elimizden alacağına inancım yok da diyebilirim. Bu problemleri çözebilecek yegane kişi yine insanın kendisidir, düşünme biçimdir.
Makineleşme elbette kaçınılmaz bir gerçektir ve birçok iş kolunda tasarruf etme açısından faydalıdır. İşin bitirilme süresini kısaltır, verimliliği artırır, üretimi destekler ve çıktıyı artırır ancak başka bir kaçınılmaz gerçek de vardır: dünya nüfus artışı. Her yıl ortalama 80 milyon artan dünya nüfusuyla birlikte iş arama ve istihdam sorunu da beraberinde gelmektedir. Yalnızca tüketimin ele alınamayacağı bu durumda üretim de insan elinden bağımsız düşünülemez.
Sonuç olarak robotlar hayatımıza çoktan girmiş durumda. Akıllı telefonlardan bilgisayarlara, evimize girdiğimizde otomatik yanan ışıklardan terliklerimizi kapıdan girince ayağımıza getiren sistemlere kadar teknoloji her alanda hayatımızda ve artık insanla ayrılmaz bir bütün olarak düşünülmekte. Teknolojinin gelecekte mesleklerimizi elimizden almasındansa, benim kişisel görüşüm, robotların da bu yolda insanla birlikte yürüyeceğidir. Ne bir robot bir mesleği ortadan kaldırabilir, insan faktörünü ekarte edebilir ne de biz insanoğlu olarak artık teknolojiden bağımsız yaşayabiliriz.
Bilgehan Yıldırım
Proje Yönetimi Okulu Editörü
