Selektif Mutizm, bir kişinin okuldaki sınıf arkadaşları veya çok sık görmedikleri akrabaları gibi belirli sosyal durumlarda konuşamadığı bir kaygı bozukluğudur. Genellikle çocukluk döneminde başlar ve tedavi edilmezse yetişkinliğe kadar devam edebilir.
Seçici dilsizliğe sahip bir çocuk veya yetişkin belirli zamanlarda konuşmayı reddetmez veya konuşmamayı seçmez, kelimenin tam anlamıyla konuşamaz hale gelir. Belirli kişilerle konuşma beklentisi, kaygı ve panik duygularıyla donuk bir tepkiyi tetikler ve konuşmak imkansızdır.
Zamanla, kişi bu rahatsız edici tepkiyi tetikleyen durumları önceden tahmin etmeyi öğrenebilir ve bunlardan kaçınmak için elinden gelen her şeyi yapabilir. Bununla birlikte, seçici konuşmazlığı olan kişiler, etrafta donma tepkisini tetikleyecek başka kimse olmadığında, yakın aile ve arkadaşlar gibi belirli kişilerle özgürce konuşabilirler.
Selektif Mutizm Seçici Konuşmazlık Belirtileri
Seçici mutizm herhangi bir yaşta başlayabilir, ancak çoğunlukla erken çocukluk döneminde, 2 ila 4 yaş arasında başlar. Genellikle çocuk, anaokuluna veya okula başladığında olduğu gibi, aile dışındaki insanlarla etkileşime başladığında fark edilir. Ana uyarı işareti, çocuğun farklı insanlarla ilişki kurma becerisindeki belirgin zıtlıktır; bu, kendi rahatlık alanlarının dışında olan biriyle konuşması beklendiğinde ani bir sessizlik ve donuk bir yüz ifadesi ile karakterize edilir.
Belirtiler
- Göz temasından kaçınma
- gergin, huzursuz veya sosyal olarak garip olma durumu
- kaba, ilgisiz veya somurtkan
- utangaç ve içine kapanık
- sert, gergin veya koordinasyonu zayıf
- inatçı veya agresif, okuldan eve geldiklerinde öfke nöbetleri geçirme veya ebeveynler tarafından sorgulandığında sinirlenme
Seçici konuşmazlığı olan daha özgüvenli çocuklar iletişim kurmak için jestleri kullanabilirler – örneğin, “evet” için başlarını sallayabilirler veya “hayır” için başlarını sallayabilirler. Ancak daha ciddi şekilde etkilenen çocuklar, sözlü, yazılı veya jestler gibi her türlü iletişimden kaçınma eğilimindedir. Bazı çocuklar birkaç kelimeyle yanıt vermeyi başarabilir veya fısıltı gibi farklı bir sesle konuşabilirler.
Seçici Konuşmazlık teşhisi
Tedavi edilmediği takdirde, seçici konuşmazlık izolasyona, düşük benlik saygısına ve sosyal kaygı bozukluğuna yol açabilir. Yönetilmezse ergenlik ve yetişkinliğe kadar devam edebilir.
Çocuklarda teşhis
Bir çocuk, erken yaşta teşhis edilir ve uygun şekilde yönetilirse, seçici konuşmazlığın üstesinden başarıyla gelebilir.
Seçici konuşmazlığın aileler ve okullar tarafından erken fark edilmesi önemlidir, böylece birlikte çalışarak çocuğun kaygısını azaltabilirler. Erken yaştaki ortamlardaki ve okullardaki personel, uygun desteği sağlayabilmeleri için eğitim alabilir.
Çocuğunuzun seçici mutizm olduğundan şüpheleniyorsanız ve yardım yoksa veya başka endişeleriniz varsa – örneğin, çocuk talimatları anlamakta veya rutinleri takip etmekte zorlanıyorsa – bir aile hekimi ile konuşun ve sizi yerel bir uzman servise sevk etmesini isteyin. Doğrudan bir konuşma ve dil terapisi kliniğine de başvurabilirsiniz. Çocuğunuzun büyüyeceği veya “sadece utangaç” olduğu fikrini kabul etmeyin.
Selektif Mutizm tedavisi
Uygun bakım ve tedavi ile çoğu çocuk seçici dilsizliğin üstesinden gelebilir. Ancak durum teşhis edildiğinde ne kadar yaşlıysa, tedavi de o kadar zorlaşır ve uzun sürer.
Tedavinin etkinliği aşağıdakilere bağlı olacaktır:
- kişinin ne kadar süredir seçici mutizmi olduğu
- ek iletişim veya öğrenme güçlükleri veya kaygıları olup olmadığı
- eğitimleri ve aile yaşamları ile ilgili herkesin işbirliği
- Tedavi konuşmanın kendisine değil, konuşmayla ilişkili kaygıyı azaltmaya odaklanır.
Bu, konuşması için kişinin üzerindeki baskıyı kaldırmakla başlar. Daha sonra kademeli olarak okullarında, kreşlerinde veya sosyal ortamlarında dinlenmekten, tek bir kelimeyi ve cümleyi tek bir kişiye söylemeye ve nihayetinde tüm ortamlarda tüm insanlarla özgürce konuşabilmeye geçmeliler.
Erken yaşlarda aile ve personel, onlar için olumlu bir ortam yaratarak çocuğun kaygısını azaltmak için birlikte çalışırsa, bireysel tedavi ihtiyacı önlenebilir.
Bilişsel Davranışçı terapi
Bilişsel davranışçı terapi (BDT), kişinin kendisi, dünya ve diğer insanlar hakkında nasıl düşündüklerine ve bu şeylere ilişkin algılarının düşünce ve duygularını nasıl etkilediğine odaklanmasına yardımcı olur. BDT ayrıca dereceli maruz kalma yoluyla korkulara ve önyargılara meydan okur.
Davranışçı terapi
Davranışçı terapi, korkuların üstesinden gelmeye yardımcı olmak için kademeli bir adım adım yaklaşım kullanarak mevcut zorluklarla mücadele etmeye odaklanır.
Gaslighting Nedir? Gaslighting Nasıl Önlenir?
Ebeveynler için tavsiyeler
- Çocuğunuzu konuşmaya teşvik etmesi için baskı uygulamayın veya ona rüşvet vermeyin.
- Çocuğunuzun konuşmaktan korktuğunu ve bazen konuşmakta güçlük çektiğini anladığınızı bilmesini sağlayın.
- Onlara kendilerini hazır hissettiklerinde küçük adımlar atabileceklerini söyleyin ve konuşmanın daha kolay hale geleceğine dair güvence verin.
- Çocuğunuzu konuştuğu için alenen övmeyin çünkü bu utanmasına neden olabilir.
- Çocuğunuza gülümsemek ve el sallamak gibi sözel olmayan iletişimin, konuşmaktan daha iyi hissedene kadar iyi olduğu konusunda güvence verin.
- Partilerden veya aile ziyaretlerinden kaçınmayın, ancak çocuğunuz için durumu daha rahat hale getirmek için hangi çevresel değişikliklerin gerekli olduğunu düşünün.
- Arkadaşlarınızdan ve akrabalarınızdan çocuğunuza kendi hızında ısınması ve onları konuşturmak yerine eğlenceli aktivitelere odaklanması için zaman vermelerini isteyin.
- Sözlü güvencenin yanı sıra onlara sevgi, destek ve sabır verin.
Unutmayın en iyi tedavi sevgidir!
