Sizce bizi gerçekten yaşamak istediğimiz o huzurlu, gereksiz detaylara takılıp kalmadığımız hayatı yaşamaktan geri tutan şey ne?
Ben en büyük neden olarak fazla düşünmeyi nasıl bırakacağımızı bilmememiz derdim. Problemlerimizi olduğundan daha büyük ve rahatsız edici hale getirene kadar kafamızda evirip çeviriyoruz. Pozitif bir olayın bile altında bir şeyler arıyoruz ve artık gözümüze o kadar da iyi görünmüyor.
Ve tam da burada kaygı bozuklukları kendini gösteriyor. Olayları derinlemesine analiz edip çok fazla didikliyoruz ve bu da anı yaşayıp keyif almamıza engel oluyor.
Olayları enine boyuna düşünmek zaman zaman avantajlı da olabilir ancak overthinking rahatsızlığında kendimizi kaybetmek, hayatta bir adım bile ilerleyememekle ve hayatındaki güzel şeylere kasten engel olan birine dönüşmemizle sonuçlanabilir.
İşte tam da bunlar olmasın diye, daha basit ama daha zekice ve net düşündüğümüz az korkulu çok mutlu bir hayat sürebilmemizde bize büyük yardımı olacak bu 12 maddelik yazıyı hazırladık.
Umarım birilerine yardımcı olabiliriz.
1- Daha Geniş Bir Bakış Açısı Edinin
Minicik, önemsiz şeyler hakkında gereğinden fazla düşünme batağına düşmek çok kolay. Bunu yaptığını fark ettiğiniz zamanlar da oluyordur. İşte o zamanlarda kendinize şunu sorun: Bu olay 5 yıl sonra hala önemli olacak mı? Ya da 5 hafta?
Bu basit sorunun bir ölçüde bakış açınızı değiştirerek sizi overthinkingten çekip çıkardığını ve problem ettiğiniz olayların peşini bırakmanızıı sağladığını keşfedeceksiniz. Size hiçbir yararı olmayacak konular hakkında düşünmeyi kesmenizi ve zamanınızı ve enerjinizi gerçekten önemi olan konulara harcamanızda yardımcı olacak.
2- Karar Vermek İçin Kendinize Süre Verin
Bir konuda karara varmak ve eyleme geçmek için bir süre belirlemediyseniz o zaman düşüncelerini uzun bir süre boyunca kafanızın içinde evirip çevirip her yönünü tekrar tekrar inceleyip durmanız çok muhtemel.
Bu yüzden günlük hayatınızda küçük veya büyük fark etmeksizin her konuda kendinize zaman sınırlaması getirerek karar verme ve eyleme geçme konusuna kendinizi alıştırın.
Sizi bekleyen bulaşıkları yıkayıp yıkamamak, bir maile dönüş yapıp yapmamak ya da egzersiz yapıp yapmamak gibi basit kararları vermek için kendinize 30 saniyelik bir süre tanıyın.
3- Tüm Gününüzü Stres ve Overthinking Uğruna Kaybetmeyin
Stresli ve bunaltıcı günlerden tamamen kaçmamız elbette mümkün değil. Ancak gününüze güzel bir başlangıç yapıp kendinizi gereksiz stres altında bırakmayarak önünüzdeki bir ay hatta yıl içerisindeki stresli günlerin sayısını azaltmak neden sizin elinizde olmasın?
Güne iyi bir başlangıç yapın.
Güne nasıl başlarsanız öyle devam eder.
Stresli bir sabah stres dolu bir gün geçirmenize sebep olur. İşe giderken bindiğiniz otobüste negatif bir enerjiyle kuşatılmak gününüzü karamsar düşüncelerle doldurabilir.
Dİğer yandan, kahvaltı yaparken neşenizi yerine getirecek bir şeyler izlemek ya da güne spor yaptıktan sonra en önemli işinizi hallederek başlamak gün boyunca daha pozitif kalmanızı sağlayacak iyi örnekler gibi görünüyor.
Bir anda bir işinize odaklanın ve düzenli molalar verin.
Bu dikkatinizi toplu tutmanızı sağlayacak ve dinlenip enerji toplamanıza da imkan vererek bunalmış hissetmenizi engelleyecek bir teknik.
Ve bu rahatlamış ama güçlü bir odağa sahip haliniz daha net ve karar odaklı düşünerek aklınızın başınızdan uçup fazla düşünmeye başlamanıza mani olacak.
Günlük sınırlamalarınız olsun.
Çok fazla yeni bilgi üstüne çok kez mesajlarınızı, sosyal medyanızı veya herhangi bir web sitesini kontrol etmek için verilen mola gün ilerledikçe beyninizi doldurup meşgul eder.
Böylece basit ve net bir şekilde düşünmek iyice zorlaşır ve kendinizi kolayca tanıdık overthinking alışkanlıklarınıza dönmüş bulursunuz.
4- Eyleme Geçin
Bir kere düzenli olarak canlı bir şekilde işlerinizi hallederek güne başlamanın tadını alırsanız, o zaman fazla düşünerek işlerinizi geciktirdiğiniz için pişman olmaya başlayacaksınız.
Daha önce bahsettiğimiz zaman kısıtlaması uygulaması ve güne iyi bir modla başlamak sizi eyleme geçmeye yöneltecek en etkili iki şey. Ve sonrasında bir anda sadece tek bir işe odaklanıp yavaş yavaş da olsa sadece ilerlemeyi amaçlamak çok büyük yardımı olacak bir başka alışkanlık. Böylelikle daha az tükenmiş hissedeceğiniz için hareketsiz kalma ya da bir şeyleri geciktirme isteğiniz de aynı oranda azalıyor.
5 – Her Şey Sizin Kontrolünüzde Değil
Bir konuyu kafanızda baştan sona 50 kere evirip çevirmek her şeyi kontrol altında tutmak istediğinizin göstergesi olabilir. Hiçbir riske olanak yaratmamak, başarısız olup aptal gibi görünmekten kaçmak, hata yapmanızı maksimumda engellemeye çalışmak…Bunlar da aynı şekilde.
Ama bunların gerçekleşmesi de çok olağan. İmrendiğimiz, hayranlık duyduğumuz kişiler hayatının bir bölümünde hatalar yapıp başarısızlığa uğradı. Ama bu kişilerin çoğu zaman bu başarısızlıklardan paha biçilemez dersler çıkardığına da emin olabilirsiniz.
Kısacası her şeyin kontrolünüz altında olmasını beklemeyin. Kimsenin tüm ihtimalleri ve değişkenleri görüp buna göre olabilecek tüm tedbirleri alması mümkün olmadığı için zaten böyle bir kontrolünüz de olmayacak.
6- Kafanızı Toplamanız Gerektiğini Fark Ettiğinizde Bir Mola Verin
Gece yatakta uzanıp uyumaya çalışırken kafanızın bir sürü negatif düşüncelerle dolduğunu fark ettiğiniz oluyordur. Ya da gün içinde bunun gibi benzer zamanlar.
İşte böyle zamanlarda kendiniz söylemeniz gereken şey: “Hayır, şu an bununla uğraşmayacağım.”
Uykulu veya aç hissettiğimiz zamanlarda zihnimiz olumsuz düşüncelerle dolmaya daha müsait oluyor. Bu yüzden “Hayır.” demeye devam edin, kendinize bu konuyla zihninizin daha müsait olduğu ve net düşünebildiği bir zamanda ilgileneceğinizi söyleyin.
Yine benzer bir durumda basit bir konu değil de gerçek bir sorun varsa da bu konu için zihninizi hazırlıklamış olup daha yapıcı bir yaklaşımla ele alabilirsiniz.
7- Boş Endişelere Kapılmayın
Overthinking kapsamında istisnasız hepimiz düştüğü bir başka tuzak da bir konu hakkında boş endişelerimiz içinde kaybolup gitmek. Ne yaparsak yapalım her şey çığırından çıkıp bir felakete neden olacakmış gibi gelir.
Bu yüzden kendinize şunu sormaya başlayın: “Gerçekten olabilecek en kötü şey ne?”
Gerçekten başınıza gelebilecek en kötü şeyin ne olduğunu bulduktan sonra da eğer bu küçük ihtimal olur da gerçekleşirse neler yaparsınız onu düşünebilirsiniz.
Gerçekten başınıza gelebilecek en kötü durum zaten muhtemelen düşündüğünüz kadar korkutucu bir şey değil. Ve böyle bir netlik kazanmak endişeler içinde kıvranmak kadar çok uzun sürenizi de almayacak.
8- Egzersiz Yapın
Bu madde kulağa biraz garip gelmiş olabilir. “Ne alaka?” demeyin.
Egzersiz yaparak iç dünyanızda size yük olan sinir ve endişelerinizden kurtulabilirsiniz.
Kararsız yapınızı değiştirip fazla düşünen modunuzdan daha yapıcı modunuza geçmenize yardımcı olabilir.
9 – Yeterli ve Kaliteli Uyku
Pozitif bakış açınızı sürdürme ve negatif düşünceler batağına batmama konusunda en çok göz ardı edilen etmen olabilir.
Yeterince uyumazsanız
- endişelere
- karamsar düşüncelere
- aklınızın bulanmasına
- düşüncelere dalmaya
karşı daha hassas olursunuz.
Bunlara izin vermeyin diye daha iyi uyumanızı sağlayacak birkaç tüyo:
Serin bir ortam oluşturun.
Sıcak bir yatakta uyumak çok hoş bir fikir gibi gelebilir ama serin bir odada alınan uykuda daha az kabus ve size kötü hissettirecek rüyalar görme ihtimaliniz var.
Kulak tıkacı kullanın.
En ufak seste kolayca uyanıyorsanız bir çift kulak tıkacı çok işinize yarayabilir.
Kolayca ve uygun fiyatlara bulabileceğiniz bu ürünler eşinizin horlamalarını, etrafta koşturup duran kedinizin sesi veya komşunuzun gürültüsünü duymanızı engelleyerek rahat bir uyku çekmenizi sağlar.
Kendinizi uyumaya zorlamayın.
Yeterince uykunuz yoksa öylece yatakta uzanıp kendinizi uyumaya zorlamayın. Kazanacağınız tek şey bir saat boyunca yatakta dönüp durmak olur.
Bunun yerine 20-30 dk kadar kitap okumak gibi uykunuzu getirecek ve daha rahat bir şekilde uykuya dalmanızı sağlayacak bir şeyler yapın.
10- Anda Kalın
Kafanızın içinde geçmişe takılıp kalmak ya da geleceği yaşamak yerine sadece olduğunuz ana odaklanarak anı yaşamak fazla düşünmeye harcayacağınız süreyi kurtarabilir.
Yavaşlayın.
Her ne yapıyorsanız ve nasıl yapıyorsanız önemli değil, yavaşlayın. Daha yavaş yürüyün, yavaş konuşun ya da bisikletinizi daha yavaş sürün.
Böylelikle vücudunuzla ve çevrenizde olanlarla ilgili daha fazla farkındalık kazanacaksınız.
Yeniden bağlanın.
Overthinking batağında kaybolduğunuzu hissederseniz durun ve bu düşünceleri gerekirse kafanızın içinde bağırarak susturun.
Etrafınızda olup bitenlere 1-2 dk odaklanarak şimdiki zamana yeniden dönmeye çalışın.
11- Her Şeyi Detaylıca Düşünmeyen İnsanlarla Daha Fazla Zaman Geçirin
Sosyal çevrenizin sizin üzerinizde büyük bir etkisi olduğunu unutmayın. Hatta sadece yakın çevreniz ve işyerindeki arkadaşların falan değil, ne okuyup izlediğiniz ve dinlediğiniz de çok önemli.
İlk olarak sizi üzerinde fazla düşünmeye iten ve rahatsız hissettiren küçük büyük neler var onu düşünün. Sonrasında da üzerinizde tam tersi etkisi olan kim varsa onu düşünün.
Bu özellikteki insanlarla daha fazla zaman geçirmenin yollarını arayın ve aynı şekilde sizi kötü hissettiren ve çok düşündüren insanlardan da uzaklaşın.
12- Gün Boyunca Kendinize Hatırlatın
Ne yapmak istediğinizden emin olmak fazla düşünme alışkanlığından kurtulmanız için çok önemli. Ama bunun gün boyunca aklınızda olacağını ve daima buna uyacağınızı düşünmek de ahmaklık olur.
Bunun için birkaç hatırlatıcı kullanabilirsiniz.
Çalışma alanınızın karşısına bir yazı tahtası koyup üzerine de “Her şeyi basit tut!” yazabilirsiniz. Düşüncelere daldığınız her an bu notu görmek bu alışkanlığınızdan daha hızlı kurtulmanızda yardımcı olabilir.
Başka hatırlatıcılar da gerekirse:
Kendinize küçük bir not bırakın.
Bir post-it ya da küçük bir karta “Her şeyi basit tut!” mottonuzu ve “Bu konuyu ben mi zorlaştırıyorum?” gibi sizi sakinleştirecek şeyleri yazın. Bu notu da tabi ki aynanız ya da bilgisayar ekranınız gibi görmezlikten gelemeyeceğiniz bir yere koyun ki amacına ulaşsın.
Telefonunuza hatırlatıcı koyun.
Telefonunuza yükleyebileceğiniz hatırlatıcı uygulamarına yukarıdaki mottolara benzer cümleler ekleyin.
Bunun için kullanabileceğiniz birkaç benzer uygulamayı ve daha fazlasını diğer yazılarımızda kolaylıkla bulabilirsiniz.
İrem Onar
Proje Yönetimi Okulu Blog Yazarı
Kaynak: https://www.positivityblog.com/how-to-stop-overthinking/
