Müzik Türleri Beynimizi Nasıl Etkiler?

Müzik ve türleri, fiziksel ve zihinsel olarak farklı insanları farklı şekillerde etkileyebilir. Platon’un dediği gibi:

 “Müzik ahlaki bir yasadır. Evrene ruh, zihinlere kanat, hayal gücüne uçma becerisi, yaşama ve her şeye çekicilik ve neşe verir.”

Buradan hareketle, farklı müzik türlerine kendi tarzımızla tepki vermemize rağmen, genel olarak müzikten hepimiz aynı şekilde etkilenmekteyiz.

Müzik Dinlerken Beyin

Farklı müzik türlerine devam etmeden önce, süreci daha kolay anlamamıza yardımcı olacak bir şema ile müzik dinlerken beynimizin nasıl çalıştığı hakkında kısa bir açıklama yapmak istiyorum. Dikkat edilmesi gereken ilk şey, beynin dört ana kısmı: frontal lob, parietal lob, temporal lob ve oksipital lob. Müzik başladığında, bu dört bölümün hepsi farklı yönlerde çalışır, çünkü müzikle birlikte, elementlerimiz sürekli değişir. Yani müzik, beyindeki sabit bir yolu takip etmez, aksi takdirde beyin neye, ne zaman odaklanacağını bilemezdi. Müzik sırasında beynin nasıl çalıştığı konusunda temel düşünce:

1. Müzik beyne ilk girdiğinde, beyincik ve işitsel korteks müziğin ses perdesi ve şiddeti gibi temel bölümlerini ayırmak için birlikte çalışır;

2. Müzik dinlerken hissettiğimiz duygular, reaksiyona neden olan amigdala tarafından kontrol edilir.
3. Beyincik, dopamin patlamasına neden olan amigdala için müziğin temel kısımlarını bağlar. (bir şarkıdan haz duyduğumuzda ve şarkının belirli bir bölümünde ürperdiğimizde)
4. Hissettiğimiz bu duygusal tepki, kaudat tarafından kontrol edilir.

Farklı Müzik Türleri = Farklı Etkiler

Araştırmalara göre, farklı müzik tarzları konusunda kendi tercihlerimiz olmasına rağmen, tüm müzik türleri beynimiz üzerinde senkronize bir etkiye sahiptir.

Müzik beynimizi farklı şekillerde etkileyebilir:

1. Stres azaltma ve iyileşme – dinlendirici ve yavaş bir müzikle birlikte stres azalır.
2. Bağışıklık sistemini güçlendirme – hareketli ve neşeli müzikler, sizi mutlu eden ve stresi azaltan endorfinleri serbest bırakabilir.
3. Daha iyi egzersiz – koşu sırasında tempolu müzik veya yürüyüşler sırasında yavaş tempolu müzik, egzersizleri eğlenceli hale getirmesinin yanında kalbiniz tempo ile senkronize olurken bağışıklık tepkinizi geliştirir.
4. Meditasyon – ritmik davul ve dinlendirici müzik sizi trans benzeri bir duruma sokabilir.
5. Hafıza etkisi, hatırlama – Mozart Efekti (klasik müzik kısmına bakınız.)
6. Anti-anksiyete.
7. Yorgunluk ve can sıkıntısına iyi gelir.
8. Ruh halinizi iyileştirir.

• Pop, Rap, Country ve Reggae

Bu türlerin hepsinin beyinde benzer etkileri vardır. Tekrarlayan ve akılda kalıcı olan bu müzikler, kafanızda sürekli playback yapmayı kolaylaştırır ve sizi rahatsız edebilir. İşitsel korteks beyine sinyaller gönderir ve beyin, müziğin, kişinin dans etmek ve/veya şarkı söylemek istemesini sağlayan bir ritmi olduğunu işler; Böylece dikkat dağılımına neden olur.

Bu türler kanın pompalanmasını sağlar ve aslında sizi daha az sakinleştirir. Müzik hızlı tempolu olduğunda, dans etmek veya şarkı söylemek istersiniz. Tempo yavaşladığında, amigdala size müzik dinlerken çağrıştıran duyguları hissetmenizi söyler (mutluluk, üzüntü veya öfke).

• Metal

Stresli misinz? Depresif mi hissediyorsunuz? Metal müziğin bu duygularla başa çıkmakta yardımcı olduğuna inanılmaktadır. Bunun nedeni, yüksek beyin fırtınası ve çığlıkların yanı sıra, müziğin tempo ve davul sesleriyle, beyninizin bu mesajlarla ‘patlamasına’ neden olduğudur. Araştırmalar, ağır metal dinlemenin, insanları, özellikle de öfkeli dinleyicileri sakinleştirmeye yardımcı olabileceğini öne sürdü.

• Klasik Müzik

1993’te yapılan ‘Mozart Etkisi’ adlı bir çalışma ile, klasik müziğin bir bebeği daha akıllı yapabileceği keşfedildi. Klasik müzik stres hormonlarını serbest bırakır ve dinleyicinin hissettiği sakinlik ve zevk nedeniyle dopamin patlamasına neden olur. Pop ya da rap müziğin aksine, klasik müzik farklı bölümlerle daha karmaşıktır ve tekrar etmek yerine yeni fikirler ortaya çıkarır. Çalışmalar ayrıca bu türün inme hastalarında görsel dikkatin artmasına yardımcı olabileceğini göstermektedir.

• ‘Farklı Beyin Bölgelerinin Farklı Müzik Türlerini Nasıl Ele Aldığını’ açıklayan ilginç bir podcast bağlantısı için buraya tıklayınız.
• TEDx Talks’da ‘Müzik ve Beyin’ hakkında konuşma yapan Bilişsel Sinirbilimci Jessica Grahn’un videosu.

• Cambridge Üniversitesi tarafından yapılan ilginç bir araştırma, insanların beyinlerinin müzik zevkine göre nasıl çalıştığını ortaya koymanın bir yolunu keşfetti.link

Herkes müziğe farklı tepkiler verebilir. Farklı müzik türlerini dinleyebilirsiniz; çalışırken ya da okurken klasik müzik dinlemek size yardımcı olurken, diğer müzik türleri rahatsız edebilir. Bununla birlikte, diğer insanlar bunun tam tersi bir etkiye sahip olabilirler, bu yüzden müziğin etkileri kişiden kişiye değişebilir.

Şüphesiz müzik, beyinlerimizi bir şekilde biçimlendirir ya da bize yardımcı olur. “Bimusicality” adlı bir araştırması olan Patrick Wong, insanların farklı müzik türleri dinlemeye başlaması gerektiğini öne sürüyor:

“Bimusical iseniz, iki tür müzik dinlerken beynin daha büyük bir ağını çalıştırmaya meyillisinizdir.”

Her açıdan, müzik evrensel bir dildir ve birçok faydası vardır. Müzik dinlemeye, güzel şeyler hissetmeye devam edin ve endorfinleri serbest bırakın!

Aysena Demir

Proje Yönetimi Okulu Editörü