Michael Jordan sadece bir basketbolcu değil tüm zamanların en iyi sporcusu olmasının yanında döneminin ikonik figürlerinden biriydi. Sponsorluk anlaşmaları, markalar ve dünya çapında tanıtımın ilk örneklerinden birini yaşatan Michael Jordan başarısı ile birçok insana ilham verdi. Peki Michael Jordan nasıl bu kadar başarılı oldu?
Michael Jordan 21 Hayat Dersi
#1 Oyuna Güven
‘’Oyuna karşı dürüst ol çünkü oyun sana karşı dürüst olacak. Eğer oyunu kestirmeden alırsan oyun da seni kestirmeden alır. Eğer gerçekten çabalarsan, iyi şeyleri bulacaksın.’’- Michael Jordan
Michael Jordan, oyuna kendinden ne kadar veriyorsa aynısını oyundan da alacağına inanırdı.
Eğer tam anlamıyla oyuna güvenmezsen – ‘’adaletsiz’’ ya da ‘’hileli’’ olduğunu düşünürsen- o zaman derinlerde bir yerlerde tüm çabanı ona yatıracak kadar motive hissetmeyeceksin. Bu yaklaşımla da daha başlamadan kaybetmiş olacaksın.
İster hayatın kendisi olsun, ister iş hayatı ya da basketbol, ne verirsen onu alırsın. Buna inan:
‘’Eğer işini yaparsan karşılığını alırsın. Hayatta kestirme yollar yok.’’- Michael Jordan
#2 Temelleri İyi Öğren
‘’Günde sekiz saat boyunca atış çalışabilirsin ama eğer tekniğin yanlışsa o zaman olduğun şey yanlış şekilde atış yapmakta iyi olmak olur. Temelleri iyi benimse o zaman yaptığın her şey yükselişe geçecek.’’ – Michael Jordan
Basketbol da diğer şeyler gibi: En temel şeyleri doğru yapmaktan geçer. Bir kere temelleri edindiğinde üstüne istediğin her şeyi inşaa edebilirsin.
Ayrıca Jordan’dan bir uyarı: ‘’ Temeli es gerçersen oyunun, eğitimin, işin ya da her ne yapıyorsan sağlam olmayacak.’’
#3 Ebeveynlerine Kulak Ver
Michael’ın çocukluk kahramanlarının Jerry West veya Kareem Abdul-Jabar gibi NBA yıldızları olduğunu düşünebilirsin, ama yanılırsın.
‘’Benim kahramanları ebeveynlerim. Onlardan başka bir kahraman düşünemiyorum.’’ – Michael Jordan
Jordan’ın ebeveynlerine olan saygısı ve hayranlığı başarasındaki önemli faktörlerden.
#4 Her gün Pratik Yap
‘’Ben her gün üç saat sırf terlemiş olmak için orada ter dökmüyorum.’’- Michael Jordan
Jordan lisedeki basketbol seçmelerine ilk girdiğinde takıma alınmamıştı. ESPN ile yaptığı röportajında nasıl hissettiğini anlatıyor:
‘’Takıma girememek çok utanç vericiydi. Liste panoda uzun, çok uzun zaman kaldı; üstünde benim ismim olmadan. Çok kızgın olduğumu da hatırlıyorum çünkü listede benim kadar iyi olmayan bir çocuk vardı.’’
Jordan antrenmaları boyunca utancını ve kızgınlığını motivasyona dönüştürdü:
‘’Ne zaman antrenman yapsam, yorulsam ve durmam gerektiğini düşünsem, gözlerimi kapayıp soyunma odasındaki adımın yazmadığı o listeyi görürüm. Sonra durmaktan vaz geçerim.’’
Jordan ilk olarak herkesten daha iyi antrenman yaparak yine herkesten daha iyi bir oyuncu oldu. Kariyerinin sonuna kadar Michael, spor salonuna ilk giren ama en son çıkan olarak bilindi.
#5 Okul Önemli
Jordan bir sene öncesinden NBA seçmelerine girebilmek için gittiği North Carolina Üniversitesi’ni bırakmaya karar verdi. 1984 yılında profesyonel kariyerine bir diploması olmadan başladı.
NBA’deki hızlı yükselişine rağmen Jordan tekrar okula dönmeye karar verdi ve diplomasını alabilmek için 1986’da North Carolina’ya döndü.
#6 İnsanların Kafanı Karıştırmasına İzin Verme
‘’Herkesi memnun etmeye ve her şeyi yapmaya çalışmak ağır bir yük… Diğerlerinin benim ne yapmam ya da ne yapmamam gerektiğiyle ilgili fikirleriyle yaşayamam.’’ – Michael Jordan
İlk dönemlerinde Jordan bir ilgi odağıydı. NBA kariyerinin birinci ayında ‘’Yeni Bir Yıldız Doğdu’’ başlığıyla Sports Illustrated dergisinin kapağı oldu.
Böylesine hızlı büyüyen ilgi eski NBA’cilerin de gözünden kaçmadı. All-Star oyunlarında Jordan’a hiç pas atmama kararlarıyla onu adeta dışladılar.
Ancak Jordan hiç oralı olmadı. Sezon devam ettiğinde, o da etkileyici oynayışıyla devam etti ve Yılın Çaylağı ödülünü aldı. Diğerlerinin kafasını karıştırmasına izin vermemenin önemini resmen bize kanıtladı.
#7 Başarısızlık Karşısında Nasıl Duracağını Bil
‘’Başarısızlık beni daha da çok çalışmaya itiyor.’’ – Michael Jordan
Jordan her zaman kazanan değildi.
NBA playofflarına ilk gittiğinde, oynadığı takım olan Bulls ilk sette adeta yıkıma uğradı. Sonraki iki yılda, Boston Celtics onları sildi süpürdü. Ondan sonra da Bulls üç yıl üst üste Detroit Piston’a yenildi.
Tek bildiği başasırızlık oldu. Ama bu onu daha da iyi olmaya itti. Bu konu hakkında o ise şöyle söyledi:
‘’ Herkes bir şeyde başarısızlıkla karşılaşabilir. Ama denememek…Bunu kabul edemem.’’
‘’Kariyerimde 9000’den fazla atış kaçırdım.’’
Bu videosunda Jordan anlatıyor:
‘’Kariyerimde 9000’den fazla atış kaçırdım. Neredeyse 300 oyun kaybettim. 26 kere oyunu kazanabilecek puandaki atışlar için görevlendirildim… ve ıskalamadım. Sürekli, sürekli başarısız oldum. Ve bu neden başardığımın cevabı.’’
#8 Korku Bir İlüzyon
‘’Korkunu bazı insanlar için bir engel olduğunu biliyorum ama benim için o bir ilüzyon.’’- Michael Jordan
Korkuları genelde biz yaratırız. Bazen seni başarmaktan alı koyan tek şey kontrol edemediğin korkuların olur.
Korkularımızdan kurtulduğumuzda ise daha istekli ve önümüzdeki fırsatları daha da iyi değerlendirmek için özgür kalırız.
#9 Yap Gitsin
‘’Bazı insanlar olmasını ister, bazıları olmasını diler, diğerleri oldurur.’’ – Michael Jordan
Bunlar insanların üç çeşidi. Jordan olduran cinsten. Sen hangilerindensin?
#10 Tek Başına Olmaz
‘’ Eğer takım olarak düşünür ve davranırsan, bireysel mükafat kendi kendine hallolur. Yetenek oyunu kazanır elbet ama takım çalışması ve zeka şampiyonluk getirir.’’ – Michael Jordan
80’li yıllarda Jordan tonlarca bireysel başarıya imza attı : skorlar, MVP ödülleri, Yılın Savunma Oyuncusu ödülü… Ancak şampiyonluk bunların arasında değil. Ta ki Scottie Pippen, Horace Grant ve Phil Jackson’ın yardımını alana kadar.
#11 Üstünlük: Açıklamak Gereksiz
İlk dönemlerde, Bulls takımının oynadığı her oyun biletleri tüketti: hem kendi stadyumlarında hem de deplesmanda.
Ancak kalabalıkları çeken pazarlama departmanından ziyade Jordan’ın ve takım arkadaşlarının sergilediği performanstı.
‘’Oyunun tanıtıcı bir pazarlama aracı olmasına olanak ver.’’ – Michael Jordan
Performansını sürekli üstün bir şekilde ortaya koyarsan insanların dikkatini çeker. Pazarlamaya gerek duymazsın.
#12 Atışlarından İsabet Bekle
‘’Bir şeyleri yapmadan önce kendinden onları beklemelisin.’’ – Michael Jordan
‘’Büyük atışları’’ yapabilecek beceriyi kendinde görmeseydi, Jordan böylesine bir oyuncu olmazdı.
Zaman zaman, kritik bir oyunun son saniyelerinde top Jordan’ın ellerinde… ve potadan geçer. Bu büyük anların hiçbirinde Jordan topun fileden geçememe olasılığını aklına getirmiyor.
‘’Büyük bir atışı ıskalamanın sonuçlarını asla düşünmem…Sonuçları düşünürsek hep olumsuz bir şeye denk geliriz.’’- Michael Jordan
Önemli anlar geldiğinde, başaracağına olan sağlam inancınla güven dolu hissetmelisin.
Nasıl Mike Gibi Olunur:
Şimdi bir saniye dur ve düşün. Şuan her şeyden çok neyi başarmayı isterdin? Kendinden bunu bekliyor musun? Gerçek anlamda?
Eğer kararsızsan ya da cevabın ‘’hayır’’a yakın bir şeyse, tutumunu değiştirme zamanın gelmiş olabilir.
#13 Değişme Zamanıysa, Değiş
6 Ekim 1993’te profesyonel basketbol hayatını bırakıp emekli olmaya karar verdiğinde Jordan spor tarihindeki en şok edici kararlardan birini vermiş oldu. Art arda üç şampiyonluk aldığını görüp de bu kararı anlayabilmek zor. Ancak Jordan’ın nedenleri aslında gayet basit:
‘’Değişmeye ihtiyacım vardı. Hep aynı aktiviteden ve rutinden bıktım ve daha önce hissettiğim gibi o aynı takdiri hissedemiyordum. Bu gerçekten yorucuydu.’’
‘’Buna bir sürü şey eklendi: babamın ölümü, baseball oynama fırsatım, değişime olan büyük arzum. Bir düşündüm, geçmişe baktım. Neyi kaçırdığımı anlamak, oyunun benim için ne ifade ettiğini ve ondan aldığım zevki görebilmek için biraz mola vermek iyi seçenekti.’’
Baseball oyuncusu olarak üst liglere çıkamasa da Jordan için değişiklik yapma konusunda kalbinin sesini dinlemesi önemliydi. 1995 yılında tazelenmiş bir şekilde NBA’e geri döndü ve üç şampiyona daha kazandı.
#14 En İyi Pazarlama Basit Olandır
18 Mart 1995’te Michael Jordan, küçük bir basın toplantısında sadece ‘’Geri dönüyorum’’ diyerek emikliliğine ara vereceğini duyurdu.
Bu iki kelime tüm medyayı sallamaya yetti. Geri döndüğünde Bulls takımıyla oynadığı ilk maçı, NBA’in normal sezonlarında son yirmi yılın en yüksek Nielsen oranına ulaştı.
Genelde bir şeyi en etkili bir şekilde söylemek için direkt söylemek en iyisidir.
#15 Takımından En İyisini İste
Michael Jordan genellikle takım arkadaşlarının çabaları karşısında hayal kırıklığına uğramış hissederdi- özellikle kariyerinin sonlarına doğru oynadığı ortalamanın altında bulunan Washington Wizards takımında.
Jordan’ın lisedeki koçu olan Fred Lynch, onun daha çok gençken bile nasıl talepkar olduğunu anımsıyor: ‘’Her zaman takım arkadaşlarının üzerine giderdi. Hiç değişmedi. Tek beklediği herkesin onun kadar çaba sarfetmesiydi.’’
Diğerlerinden bir şeyler beklemek onların içindeki gücü ortaya çıkarabilir. Tabii ki aynı zamanda onlara yol göstermen daha etkili olacaktır. (Tıpkı Jordan’ın yaptığı gibi)
#16 Duygularını Dizginlemeyi Öğren
1991’de ilk NBA şampiyonlunu aldığında Michael bir bebek gibi ağladı. 1996 yılındaki şampiyonluğunda da öyle. Bu iki olayda, Jordan’ın bu oyunla olan derin duygusal bağını görebiliriz.
Duyguları göstermek yaygın olarak zayıflık olarak düşünülür ama Michael aynı zamanda büyük bir güç kaynağı. Jordan’ın tam kontrol halindeyken de duygusal enerjisini maksimum hale getirebilecek nadir bir yeteneği vardı.
Jeff Bezos ve Amazon.com’dan Öğrenebileceğiniz 7 Alışkanlık
#17 Yaptığın Şeyi Sev
‘’Aşk her oyununu son oyunun gibi oynamak!’’- Michael Jordan
Jordan basketbolu o kadar çok seviyordu ki bir keresinde onun hayat arkadaşı olduğunu söyledi: Sadakat ve sorumluluk talep eder ve karşılığında başarı ve huzur verir.
Yaptığın şeyi aşkla yaptığında, Jordan gibi, önündeki yolunu aydınlatır.
#18 Oyun Oynuyormuş Gibi İş Yap
’Sadece oyna. Eğlen. Oyunun tadını çıkar.’’ – Michael Jordan
Michael’ın bahsettiği ‘oyun’un basketbol olduğunu farzedebiliriz ama aslında iş dünyasına yönelik konuşuyor.
İş hayatının sıkıcı olduğunu düşünüyorsan bir şeyleri yanlış yapıyorsundur. Yaptığın işi ne kadar eğlenceli hale getirirsen o kadar ilgi ve enerji dolarsın- ve de başarı.
#19 Geçmişi Unut
‘’Bir kere bir karar verdiysem onu bir daha düşünmem.’’- Michael Jordan
Jordan hayatında zor kararlar vermiş birisi ama üzerlerinde çok durmadı.
Nasılsa asla değiştiremeyeceğiz. Geçmişe takılmanın bir mantığı yok.
#20 Geleceği Görmezden Gel
‘’ Seni neler bekliyor? Asla takılma. Eğer şampiyonayı kimin kazanacağını düşünüp durursan odağını kaybedersin.’’ – Michael Jordan
Basketbolda hep görürüz: Bir takım fazlaca gözlerde büyür, başı çeker ve son saniyelerde oyunu kaybeder. Hata ise oyuna odaklanmak yerine zafer kutlamalarını düşünmektir.
Olası gelecek senaryolarıyla dikkatini dağıtmanın bir amacı yok. Psişik güçlerimiz yok sonuçta. Hayal ettiğin gibi olmayacak. Anı en iyi şekilde değerlendirmeye odaklanmak en iyisi.
#21 Anı Kucakla
‘’O an için anı yaşa.’’ – Michael Jordan
Deneyimlediğin her an şimdi şuanda. Hayatta daha derin bir mutluluk ve memnuniyet duygusu istiyorsan, anı en iyi şekilde yaşa. Şimdi başla.
Dilay Doğru
Proje Yönetimi Okulu Blog Yazarı
