Yıl 1994 Konum, Jeff Bezos ailesinin garajı. Çoğumuz arka planda Friends bölümleri ile ayaklarımıza Airwalks spor ayakkabılarımızı geçirip eğlencemize bakarken, Bezos insanların alışveriş yapma şeklini sonsuza kadar değiştirecek büyük bir plan kurmaktaydı. Buna Everything Store (Her Şeyin Mağazası) adını verdi. Burası insanların internetin henüz keşfedilmemiş gücünü kullanarak her şeyi satın alabilecekleri bir ortam olarak kuruldu. Yirmi yıl sonra, Everything Store milyarlar kazanırken amazon.com adıyla anılıyor.
Bir Bellevue garajında ilk adımları atılan bu fikrin bugünün en başarılı firmalarından biri haline gelmesini ne sağladı? Azim, gelişim ve kendi girişimlerinizin başarısını desteklemek için sizin de kullanabileceğiniz önemli yedi alışkanlık.
Jeff Bezos ve Amazon.com’dan Öğrenebileceğiniz 7 Alışkanlık
Müşterilerinize Odaklanın
Jeff Bezos, işin başından beri sanal şirket kurmanın avantajının müşteri hareketlerini ölçebilmek olduğunu anlamıştı. Bu sebeple Amazon her geçen yıl müşterilerini memnun etmeye odaklı özelliklerle güncelleniyor, bu durum da şirketin satışlarını arttırıyor.
Örneğin, Amazon’un kitap değerlendirmelerine bakın. Yayıncılardan fırça yemesine karşın Amazon müşterilerini negatif veya eleştirel demeden her türlü düşüncelerini belirtmeleri için destekledi. Müşteriler de fikirlerini paylaşabilmeyi ve başka insanların görüşlerini okuyabilmeyi çok sevdi. Günümüzde sanal değerlendirmeler modern e-ticaret platformlarının en güvenilir taraflarından biri haline geldi.
Şirketinizin merkezine müşteri memnuniyetini koyun. Müşterilerinizi gülümseten her ne varsa bunları arayıp bulmayı görev edinin ve onların ihtiyaçlarına göre yenilikler yapın.
Tutumlu Olun
Amazon, Silikon Vadisi’nin göz alıcı, lüks ofislerinden çok uzak olmayan Washington eyaletinde işe başlamış olsa da mütevazı, kullanışlı bir alanda minimal marjlarla faaliyet göstermiştir. Tutumluluk, Amazon’un DNA’sının tam içindedir ve görülen o ki şirketin en önemli şeye, yani müşterilerine ve sürekli yeniliğe odaklanmasını sağlamıştır.
Tutumluluk Amazon için nedir? İlk olarak, çalışanlar park biletlerini kendileri satın almaktadır, ofisteki atıştırmalıklar bedava değildir ve yolculuktayken çalışanlar çift kişilik odalarda ranzada yatarlar. Genel olarak Amazon, personelin kahve içip beyin fırtınası yaparken rahat günler geçirebileceği bir ortam değildir. Bu şirkette standart olan oldukça sıkı bir şekilde, uzunca ve zekice çalışmak, bu üçünden de fedakârlık etmemektir.
Bazen başarı, özel durumları gerektirmez. Lüksün kasıtlı olarak reddedilmesi, yalın fikirlere ve işyerinde daha keskin bir odaklanma ortamına yol açabilir.
Kendi Kurallarınızı Yaratın
Bir toplantı PowerPoint sunumu olmadan nedir ki? Amazon’da, toplantılar yazılı argümanla başlar. Yeni bir fikir sunmak isteyen birisi öncelikle düşüncelerini altı sayfalık bir belge üzerinde biçimlendirmelidir. Herhangi bir karara varılmadan önce, Bezos da dahil olmak üzere herkes bu dokümanı okumak ve incelemek için zaman ayırmalıdır.
Bezos tarafından yaratılan kurallardan bir diğeri de İki-Pizza Takımı’dır: Hiçbir takım iki tane pizzanın doyuramayacağı kadar büyük olmamalıdır. Bezos’a göre, daha büyük gruplar daha az verimlilik gösterirler. Bu sebeple şirket on veya daha az kişiden oluşan özerk bölümlere ayrılmıştır, bu bölümler de kendi aralarında müşterileri daha mutlu etme görevlerini yerine getirirken -pizza için olmasa da- belirli çözümler bulmak için yarışırlar.
Organizasyonunuzun kurallarını zorlayan çalışanları el üstünde tutun. En köklü değişime, günlük faaliyetlere yönelik en radikal ve sıra dışı yaklaşımların yol açtığı sıklıkla görülür.
Uzun Vadeli Düşünün
Bezos herkesin anlayamayacağı kısa vadeli fedakarlıklar yapmayı göze alarak ileri görüşlü bir planla Amazon’u kurdu.
E-kitapları düşünün. E-kitaplar piyasaya ilk girdiklerinde, çoğu yayıncı bu kitapları basılı versiyonlarına yakın fiyatlara satıyordu. Bezos ise ileride fiyatlarının 10 dolar civarında olacağını öngördü ve e-kitapları 9.99’a satmaya başladı. İlk başta bu karar e-kitap başına 5 dolara yakın zarar meydana getirdi, fakat genel fiyatlar sonunda düşünce Amazon çoktan e-kitap satışı için birinci tercih haline gelmişti. Bu şaşırtıcı strateji ile Bezos aynı zamanda şirketin gelmiş geçmiş en önemli başarılarından biri olan Kindle’ın da temelini atmış oldu.
Anında popüler olmayan fakat ilerde getirisi yüksek olabilecek kararlar almaktan çekinmeyin.
Risk Alın
Bellevue garajında kurulan bu büyük fikir bu kadar önem kazanmadan önce, Jeff Bezos’un oldukça güvenli bir serbest fon kariyeri vardı. Yine de işinden istifa etti, ailesinin garajına taşındı ve bütün birikimini Everything Store’u gerçeğe dönüştürmek için harcadı. Başarılı da oldu.
Bugün Amazon, riskin karşılığında alınan ödüle değdiği varsayımıyla çalışıyor. Bu yaklaşım Amazon Auctions gibi bazı fiyaskolara da sebep olmuştur. Bu eBayin pazardaki tutumuyla yarışamayacak bir bölümdür, ama aynı zamanda Amazon’un inanılmaz başarı elde eden 1-Click Purchase (1 Tıkla Satın Alma) sistemini doğurmuştur.
Riskler değerlidir. Bazen başarısız olacaksınız, fakat girişiminiz bir galibiyetle sonuçlanınca, netice oldukça büyük ve çarpıcı olabilir.
Kararları Verilere Bırakın
Amazon’un bir kitapçı olarak işe başladığını öğrenmek sizi şaşırtabilir. Bezos’un bu tercihi mutlu bir tesadüften öte somut gerçeklerin derinlemesine incelenmesinin bir sonucudur. Kitaplar kırılmadan sevk edilebilir, nadiren iade edilirler ve bulundurdukları bilgi eskise de son kullanma tarihleri asla geçmez. Kısaca e-ticaret için kitaplar ideal ürünlerdir.
Ticaret ve müşteri davranışları her yönüyle oldukça ölçülebilirdir, bu sebeple Bezos bütün kararların bu bilgilere dayandırılmasını talep eder. Toplantılar müşteri anekdotlarıyla değil, ilgili ölçümlerle dolu Excel sayfalarıyla ilgilidir.
Bir karar vermeden önce, verilere danışın. İnsanlar bazı şeyleri yanlış anlayabilirler ama veriler asla yalan söylemez.
Başarınıza İlham Verecek 30 Ünlü Söz
Hevesinizi Yitirmeyin
Öğrenmeyi, yenilik yapmayı ve gelişmeyi asla elden bırakmamak başarının temel unsuru sayılabilir. Amazon işe kitaplarla başladı ama pazarda yer edindikten sonra müzik, film, elektronik eşyalar ve oyuncaklar satmayı başardı. Sonra ise Kindle ortaya çıktı ve onunla Amazon kendine uygun alanı kazanmış oldu. Şimdi bile çoğu tüketicinin dikkatinden kaçmış Amazon hizmetleri bulunmaktadır. Amazon Web Servislerinin büyük şirketlere, ABD devletine ve hatta NASA’ya bulut bilgi işlem servisleri sağladığını biliyor muydunuz?
Çeşitli alanlarda bu kadar ağırlığı olan bir yere sahip olmak Bezos’un satışlarının başarısından memnun olmasıyla sağlanmadı. O tam tersine Amazon’un satamayacağı hiçbir şey olmadığına inanıyor. Yakında şirket kendi dağıtım ağını kuracak, bir medya-yayın şirketi haline gelecek, akıllı telefonlar üretmeye başlayacak ve belki de 3D baskı hizmetleri sunacak. Bezos için gelecek imkanlar ve yaratıcılıkla dolu ve o da geleceğin getireceği her şey için oldukça hevesli.
Başarıya giden yol memnuniyetsizlikle döşelidir. Şu anki durumunuzu asla kabul edip: “Yeteri kadar şey yaptım.” demeyin. Bunun yerine potansiyel ve gelişim arayışına devam edin.
Jeff Bezos’un kendine has ileri görüşlülüğü ve akıllıca riskler alabilmesi Amazon’u bugün olduğu şirket haline getirmiştir. Bu kendi kurallarını yazan ve her saniye gelişen, yıllık 75 milyar dolar gelir elde eden bir şirkettir. Amazon’un mücadeleci kurucusunun tecrübelerine dayanarak şunlara inanın: müşterilere odaklanın, hevesli ve tutumlu olun, hatta belki garajınıza kaçamak bir bakış atın. Çim biçme makinelerinin ve kutularca boyanın ötesine bakarsanız, belki de kendi potansiyelinizi görürsünüz.
Bu yazı Brad Stone tarafından yazılan Everything Store: Jeff Bezos and the Age of Amazon kaynağındaki bilgilere dayanmaktadır.
Yağmur Korat
Proje Yönetimi Okulu Blog Yazarı
