Ön yazı yazmak kariyerini bir sonraki noktaya taşımak isteyen deneyimli profesyonel insanlar için bile son derece aldatıcı ve zorlayıcı olabilir.
Güzel bir izlenim bırakabilecek bir ön yazının neler içermesi gerektiğine dair çeşitli fikirler vardır. Ama telaşlanmayın, bu yazımızda ön yazınızın iş verenler tarafından dikkat çektiğinden emin olmanız için bütün detayları vereceğiz.
Ama öncelikle, ön yazı ne kadar önemlidir?
Ön yazı konusunda çok fazla tartışma vardır. Ön yazı ile ilgili en önemli nokta ise olası patronunuzun sizin neden o pozisyon için en iyi aday olduğunuzu anlamasını sağlamaktır.
Ön yazıların öne çıkmasının başka bir sebebi ise yazma yoluyla iletişim kurma becerileri yüksek bir çalışan bulmayı sağlamasıdır. Bu da işe alma sürecinde pozitif etki oluşturur.
Daha fazla kargaşaya yer vermeden, aşağıda işvereninizin dikkatini çekmenizi sağlayacak 21 tüyoya yer verdik.
Öncelikle öz geçmişinizin dikkat çektiğinden emin olun.
Personel almada görevli insanlarla bir miktar konuşup forumlarda biraz gezindikten sonra farkına vardım. Ön yazınız bazen işe alınmanız konusundaki kilit nokta gibi görünse de, aslında en önemli belge ön yazınız değildir.
İlk değerlendirilen belge öz geçmişinizdir.
İş vereninizin dikkatini çekebilmek için yaklaşık 3-6 saniyeniz vardır. İşe alım müdürü öz geçmişinizi tarayıp ilgi çekici bulmazsa, dosyanız direk olarak yoksayılır, o saniyeden sonra ise ön yazınıza bakılmaz bile.
Bu sebeple, ön yazının zayıf bir öz geçmişi toparladığı teorisi aslında çürütülmüştür.
Güçlü bir başvuru yapabilmek için öz geçmişinize de en az ön yazınıza ayırdığınız kadar emek ve zaman ayırın.
Eğer öz geçmişinizle ilgili birkaç tüyoya ihtiyacınız varsa aşağıdaki bağlantıdan yardım alabilirsiniz.
İlgi çekici bir öz geçmiş nasıl hazırlanır?
Basit tutun ve amacınıza odaklanın.
Laf salataları ve çiçekli böcekli anlatımlar başvurunuzun öne çıkmasını sağlamayacaktır. Bunun yerine, gösteriş meraklısı gibi göründüğünüz için işe alınma şansınızı düşürebilir bile.
Örnek olarak, basitçe “kullanmak” diyebilirken “istimal etmek” demek zorunda değilsiniz. Benzer olarak “Benim fikri cemalime göre mobil uygulamalar…..” demek yerine “Bana göre mobil uygulamalar…” derseniz hem basit tutmuş hem de fikrinizi açıklayabilmiş olursunuz.
İletişim kurarken dolambaçsız olmak aynı zamanda sözü fazla uzatmadan kendinizi özetleyebileceğinizi de gösterir, ki bu da bir avantajdır.
Basit formatlar kullanın.
Times New Roman 12 puntoda sabit kalın. Bunun dışındaki formatlar çok cafcaflı ve resmiyet dışı görülebilir.
Ön yazınızı çift aralıklı yazmak bir tercihtir. Ancak paragraflarınızın göz gezdirmeyi engellemeyecek uzunlukta olduğundan emin olun.
Ayrıca, kutu veya çerçeve eklemekten de kaçınılmalıdır. Çünkü en ufak bir hatada tüm formatınız bozulabilir, ki bu da bütün belgenin mahvolması anlamına gelir.
Yazım ve dil bilgisi hatalarından kurtulun.
Çünkü öz geçmişiniz ve ön yazınız yeterlilik ve profesyonellik alanındaki ilk izleniminizdir. Bu sebeple imla dizilerine ve dil bilgisi kurallarına ekstra özen göstermek büyük önem taşır.
Ön yazınız doğuştan gelen mizah yeteneklerinizi ya da sokak dilinizi kullanacağınız bir yer değildir.
İstihdam açıklarından ve kariyer değişimlerinden bahsedin
Kariyer değişiminin belli sebepleri vardır. Kariyer değişimi akademik alanınızda izlediğiniz standart yolu değiştirmenize de yol açabilir, ki bunda hiçbir problem yoktur. Bu durum ise sizi başvuru sürecinizden diskalifiye etmez, aksine sizi özel yapar. Sadece durumunuzun ne kadar özel olduğunu belirtmeniz gerekir.
Eğer başvurunuzda dezavantaj olabilecek bir durum yaşadıysanız ve öz geçmişinizdeki kurşun delikleri yeterince açıklanmamışsa, ön yazı bu kurşun deliklerini açıklayabileceğiniz en iyi yerdir.
Çocuklarınızı yetiştirmek için, bir hizmette bulunmak için farklı bir ülkede çalışmaya başlamak için veya aklınıza gelebilecek başka bir durum için eski kariyerinizi bırakmış olabilirsiniz.
Ama bu her şey değildir. Ya başvurunuz kariyerinizin izlediği yolu değiştirecekse?
Örnek olarak, kariyerinizin çoğunda sağlık uzmanı olarak çalışmışken yeni başvurunuzun pazarlama şirketine olduğunu düşünelim. Bu değişimin sebebinden bahsedin; geçmişinizi, şimdiki durumunuzu, ve en önemlisi pazarlama dünyasındaki rolünüzde başarılarınızı ve karakterinizi nasıl yönlendirebileceğinizi yazın.
Ön yazınızı belli bir iş veya ilgi alanına uygun hale getirin.
İş verenler özelleştirilmek için ekstra çaba sarf edilmiş ön yazılara bayılırlar! Çünkü bugünün iş piyasasında bu son derece nadir yapılan bir şeydir.
Mail zinciri halinde gönderilmiş e-mailler ve ön yazılar ilgisizlik ve çok açıkça tembellik belirtileri gösterir.
Örnek olarak, muhasebe bölüme yalnızca bir ön yazı göndermeyin. Bununla beraber muhasebe ve bordro uzmanı aradıklarını yazdıkları ilanın altına bir yanıt gönderin.
Şablon halinde bir ön yazı bulundurun.
Tabiki de bu şablonu her iş başvurusuna göndermeyeceksiniz! Ancak bazen taslakta bir şablonunuzun bulunması iş ilanlarına cevap verirken işinizi kolaylaştırabilir. Bu sayede ne zaman isterseniz şablonunuzu düzenleyebilir ve iş ilanında bulunabilirsiniz.
Şablon bulundurmak işleri kolaylaştırır ve zamanınızı yarı yarıya azaltır, bu sayede ise başka detaylarla ilgilenebilirsiniz.
Kabataslak olarak bir ön yazı 3 bölümden oluşmalıdır; giriş, gelişme ve sonuç. Bundan daha cafcaflı bir şey yapmanıza gerek yoktur.
Her zaman talimatları izleyin.
Mülakat basamağına gelmeden başarısızlığa düşmekteki en büyük sebeplerden biri de detaylara yeterince önem vermemektir. Bunun sonucu olarak da, çoğu başvuru geri arama almadan kalır.
Eğer iş başvurusu ön yazınızı bir PDF belgesi halinde atmanızı istiyorsa buna dikkat edin ve bunu uygulayın.
Talimatları izlerken yapılan eksiklikler iş veren tarafından bir başkaldırı belirtisi olarak görülebilir. Çünkü onlar sizi yalnızca bilgisayar ekranından tanıyıp ve yargılayabilir.
Jenerik gibi hitaplardan kaçının.
“Sevgili X”, “Bay/Bayan X” veya “İlgili kişi” gibisinden hitaplar kullanmak size çok cazip gelebilir. Ancak size önerim bundan kesinlikle kaçınmanızdır.
Öncelikle cinsiyeti yanlış tahmin etme ihtimaliniz yüksektir. İkinci olarak ise bu tarz hitaplar kulağa çok tembel gelir.
Bu hitaplar yerine “Sayın yetkili” veya “Sayın XYZ takımı” diyerek başlayabilirsiniz.
Başvuru yaptığınız kurumu araştırın.
Başka bir alternatif ise başvuruları değerlendiren kişinin kim olduğunu özellikle araştırmanızdır. Eğer bulduğunuzdan emin olursanız, ön yazınızda özellikle bu kişiyi belirtebilirsiniz. (Sayın X)
Ayrıca, başvuru yaptığınız kurumu ve başvurduğunuz pozisyonun gerekliliklerini özellikle araştırın. Örnek olarak, bir pazarlama şirketi sizden kapı kapı dolaşıp şirketin ürünlerini satmanızı isteyecekse öncesinde buna benzer bir görev de mecburi olabilir.
Ön yazınızda, işe alım müdürüyle ortak noktalarınızı özellikle öne çıkarın. Farklı departmanlardan bir tanıdığınız var mı? Daha önceden kurumda bir staj yaptınız mı? Siz ve işe alım müdürü aynı okul, üniversite, bölüm vb bulunmuş mu?
Çok kolay, yalnızca araştırmanızı yapın.
Eski işverenlerinizi kötülemekten kaçının.
Ön yazınız eski işinizdeki bölümünüzle ilgili acıtasyon yapacağınız veya olayları dramatize edeceğiniz bir platform değildir.
Eğer olası iş verenlerinizin dikkatini çekmek istiyorsanız, onlara güvenilir ve itimatlı biri olduğunuzu göstermelisiniz.
Tükürdüğünüzü yalamayın.
Ön yazınızda özellikle tutarsızlığa düşmemeye özen gösterin. Sırf yer kaplasın diye yazdıklarınızın aksini söyleyen şeyler yazmayın. Yazdığınız her kelimenin anlamı olduğundan ve yavan yazılar yazmadığınızdan emin olun. Ön yazınızda yavan sözlere yer yoktur!
Kişisel başvurunuzu destekleyecek sağlam hikayeler paylaşın.
Yaptığınız her işte, kişisel bir imzanız olduğunu unutmayın. Evet kişisel imzanız. Siz işvereniniz için bir çözüm yolu ve bir kazançsınız.
Siz ne kadar şirketler tarafından cezbediliyorsanız, iş verenleriniz de sizin onları cezbetmenizi istiyorlar.
Dolayısıyla, başvurunuzu güçlendirebilecek güçlü bir kişisel hikayeniz var mı? Çoğu insanın hayalini kurduğu ve insanların üzerinden ders çıkarabileceği bir şey yaptınız mı veya bir girişimde bulundunuz mu? Böyle bir hikayenizi de ön yazınızda bulundurun.
Sayısal sonuçları duygular eşliğinde tartışın.
Sayısal ve sosyal becerilere bir arada sahip olan ve iletişim kurarken bunları harmanlayabilen başvurular son derece nadir bulunur. Bu becerileri yazılı bir formda gösterdiğiniz zaman insanları ne kadar şaşırtacağınızı bir hayal edin.
İstatistiklerin insanlarla olan bağlantılarını öğrenin ve bunu başvurunuzda kullanmaya çalışın. İstatistiklerin sadece yüzdelik kısımlarını görmeyin ya da önceki iş vereninizden ne kadar aldığınızdan bahsetmeyin. Bunun yerine daha verimli ürünler kullanıldığında kaç kişinin hayat kalitesinin artacağından bahsedebilirsiniz.
Değerlerinizin önemini gösterin.
Başvurmak sadece sizin becerileriniz, akademik başarılarınız veya övgülerinizden ibaret değildir. İş verenler işe aldıkları kişinin şirketi güzel temsil edebileceği ve her zaman güvenebilecekleri biri olmasını da ister.
İşvereninizin güncel olarak karşılaştığı bir problemi konu alın.
Yaratıcı veya görsel bir alandaysanız, bu madde size son derece ilgi çekici ve yapılabilir gelmiştir.
İş verenler mevcut problem bir kabusa dönüşmeden önce sorunu çözmekle ilgili inisiyatif alan adaylara bayılırlar! Mevcut bir probleme değinmek sizin şirketin mevcut durumunun farkında olduğunuzu ve sonuca da bağlı olduğunuzu gösterir.
Yine de, tartışmaya açık konulardan da uzak durmaya gayret edin. (Tabii iş tanımından sizden istenen bu değilse)
Başarısızlıklarınızdan da bahsedin.
“Cennetten düştüm.” Yalanını uzmanlardan okumaktan daha eğlenceli bir şey yoktur değil mi? Siz de bu stratejiyi kullanabilirsiniz, ama bazı gerçeklerinizle.
Başarısızlığa uğradınız, sonrasında ne oldu? Geri dönüşünüz nasıl oldu?
Mesela üniversite yıllarınızda derslerinizin yanında küçük bir girişiminiz vardı, ancak finansal sebeplerden dolayı son verdiniz. Bu durum tamamıyla bir başarısızlık hikayesi gibi görünmeyebilir. Ancak bu deneyiminizle çoğu adayın henüz öğrenmediği şeyler öğrendiniz: daha iyi zaman yönetimi, yetki verme, diğerlerini yönetme ve daha iyi hizmet sağlama…
Onlara bu fırsatı nasıl öğrendiğinizden bahsedin.
Networking deneyimlerinizi değerlendirerek bunu ön yazınızda belirtin. Kişisel ve profesyonel bağlantılarınızın kaydını tutun ve iş arayışınızda bunları kullanmaktan çekinmeyin.
Bunu yaparak başvurunuza kişisel bir dokunuş da eklemiş olursunuz -tabii bunu uygun bir ölçüde yaptığınız sürece. Çok fazla pişkin görünmek de istemezsiniz.
Bir örnekten yola çıkalım
Dün Tunalı Hilmi’de bir kafe önünde sizinle tanışmıştık, –sanıyorum Kıtır’dı.- Ve burada çeşitli konular hakkında uzunca konuşmuştuk. Harika bir sohbetti! Sizinle tanışmak, yaptığınız işi öğrenmek ve belki de bunun bir parçası olabilmek çok güzel.
Sadece paylaşmayın, işi isteyin.
İşe alım müdürünü deneyimleriniz, hikayeniz, değerleriniz vb ile en iyi aday olduğunuza ikna ederken en önemli noktayı unutmayın, işi isteyin!
Evet, işi istemelisiniz. Bu kadar emeğiniz işi istemediğiniz müddetçe tamamlanmış olmaz!
Personel alımından sorumlu kişiye ön yazınızı okumaya zaman ayırdığı için teşekkür edin.
Ön yazınız kabul edilse ya da edilmese dahi, bunun okunup değerlendirilmesi için bir insan aktivitesine ihtiyaç vardır. Dolayısıyla teşekkür etmeyi unutmayın!
Her zaman iletişim bilgilerinizi de ekleyin.
Günün en sonunda, işe alınmak ve bundan haberdar edilmek istiyorsunuz. Bunun bir yolu size ulaşılabilecek bir mail adresi ve telefon numarası bırakmaktır. Ancak güzelim ön yazının sonuna bunu küçük bir not halinde bırakmak da tüm emeğinizin altında kötü görünebilir.
Bu problemi çözmenin kolay bir yolu ise öz geçmiş ve ön yazınızın üst kısmına (header bölümüne) aynı isim ve adresleri eklemektir. Bu sayede yazınızın bütün adımlarında profesyonellikten ödün vermemiş olursunuz!
Ön yazı kararı
Bazı işe alım müdürleri ön yazıyı dikkatle okurken bazıları hiç okumaz bile. Ön yazı iş başvurusundaki en önemli belge olmamasına rağmen işe alımınızdaki kilit nokta da olabilir.
Doğal olarak da, güzel bir ön yazı yazmayı bilmek büyük önem taşır.
Eğer örnek ön yazılara göz atmak isterseniz buradan daha fazla bilgi alabilirsiniz.
Bol şans!
Zeynep Gülin Böncü
Proje Yönetimi Okulu Blog Yazarı
