İşinizi bir sonraki seviyeye taşımak, kariyer hedefleri belirlemek ve korumak demektir. Bir kariyer hedefi, nihai mesleğinizin gelmesini istediğiniz noktayı açıklayan kısmıdır. Bu yazımızda sizlere kariyer hedeflerinizi SMART diye adlandırılan hedef çerçeveyle tanımlamanıza yönelik ‘kariyer hedefleri’ listesi sunacağız.
Kariyer hedeflerini tanımlamak, başarıya ulaşmak için kritik bir adımdır. Oraya ulaşmak için nereye gittiğinizi bilmelisiniz. Kariyer hedeflerinizin neler olduğunu bilmek sizin için olduğu kadar potansiyel işverenler için de önemlidir. Bir işveren ve bir çalışan arasındaki ilişki, geleceğe yönelik belirlediğiniz hedefler doğrultusunda en iyi şekilde çalışır. ‘Bilmiyorum’ veya ‘Bir fikrim yok’ demek sizi hayallerinize götürmeyecek, aksine kararsız görünmenize neden olacak ve kötü görevler üstlenmenize sebep olacaktır.
Kariyer hedeflerinin tek boyutlu, herkese uygun yaklaşımı, size ait olan benzersiz hedefleri ve deneyimlerinizi kapsamayacaktır. Dikkat çekmenize yardımcı olmayacak bu yaklaşımlar, potansiyelinizi de tam olarak yansıtmayıp gölgede bırakacaktır.
SMART İle Kariyer Hedefleri Nasıl Tanımlarsınız
Vizyonunuzu açıklamak için genelleştirilmiş bir çerçeveye güvenmek yerine, denenmiş ve doğru bir hedef belirleme yöntemi kullanın. SMART, İnglizce’den gelen ‘Özel, Ölçülebilir, Eylem Odaklı, Zaman Çizelgeleri ile Gerçekçi’ tanımlarının bir kısaltmasıdır. SMART çerçevesi, hedefleri daha küçük adımlara bölerek ortaya çıkarır.
Vizyonunuzu açıklamak için genelleştirilmiş bir çerçeveye güvenmek yerine, denenmiş ve doğru bir hedefi olan bir model kullanın. Kariyer hedeflerinizi belirlerken kullanabileceğiniz yararlı ipuçları ise şöyle;
- İlk önce kısa vadeli plan ve hedeflerle başlayın. Kısa vadeli hedefleriniz üzerinde çalışın ve uzun vadeli olan planlarınızı geliştirmeye çalışın. Kısa vadeli hedefler tamamlanması 1-3 yıl süren hedeflerdir. Bunları uzun vadeli hedefler haline dönüştürmek için 3 veya 5 yıla ihtiyacınız vardır. Kısa vadeli hedeflerini başardıkça, bu başarı uzun vadeli hedeflerinize ulaşmanızı sağlayacaktır.
- Spesifik olun, ancak aşırıya kaçmayın. Kariyer hedeflerininiz tamamlamanız gerekir evet, fakat onları çok spesifik hedefler haline dönüştürürseniz, ulaşılamaz hale gelirler. ‘Bir milyar dolarlık ürün üreteceğim’, ‘Apple’ın bir sonraki CEO’su olmak istiyorum’ demek yerine ‘Amacım başarılı bir şirketin CEO’su olmak’ gibi bir hedef belirlemeniz daha olumlu sonuçlanacaktır.
- Hedeflerinize nasıl ulaşacağınız konusunda net bir fikre varın. Kariyerinizi ilerletmek için atacağınız adımları, uygulayacağınız eylemleri kendinize de açıklayabilmeniz gerekir. Atacağınız adımlar konusunda kararsızsanız, hedefinizi daha yönetilebilir parçalara ayırmanız gerekir.
- Ben merkezci olmayın. Yaptığınız iş yalnızca ilerlemenize yardımcı olmamalı, aynı zamanda, iş vereninizin hedefleriyle de aynı doğrultuda olmalıdır. Eğer hedefleriniz çok farklıysa, o zaman etrafınızda aldığınız işin size uygun olmadığını gösteren işaretler olabilir.
Neden Bireysel Gelişim Planına İhtiyacınız Var?
Hedef belirleme, başarılı olmak için daha büyük bir formülün yalnızca küçük bir kısmıdır. Ne yapmak istediğinizi biliyor olabilirsiniz, fakat aynı zamanda hangi yeteneklere sahip olduğunu, nelerin sizde eksik olduğunu, en güçlü ve en zayıf yönlerinizin neler olduğunu anlamanız gerekir.
Yapacağınız değerlendirmeler, kariyer hedeflerinizin gerçekçi olup olmadığını belirlemenize yardımcı olacaktır. Benzersiz yeteneklerinizi daha iyi anlayabilirseniz, kariyer hedeflerinizden bazılarını değiştirmeye veya öğrendiklerinizi temel alarak zaman çizelgenizi değiştirmeye karar verebilirsiniz.
40 İş ve Kariyer Hedefleri Örnekleri
Az önce okuduğunuz tüm bu hedef belirleme ve öz değerlendirme taktikleri teoride çok iyi gibi görünebilir, ama belki de hedeflerinizin ne olması gerektiğini anlamak için biraz ilham almanız gerekebilir. Bu başlıkta sizinle kendinize sormanız gereken soruları ve kendinizle ilgili hazırlamanız gereken öz değerlendirme maddelerini derledik;
Eğer İş Değiştiriyorsanız;
- Daha fazla sosyalleşin ve yeni arkadaşlar edinin.
- ____ pozisyona terfi edin
- Zam isteyin
- Bu yılın tatil planını yapın
- Yeni sorumluluklar üstlenmeyi kabul edin
- İş arkadaşlarınız ve müşterilerinizle anlamlı ilişkiler geliştirin
- Düzenli olarak yaptığınız işlerle ilgili geri bildirim isteyin
- Hayır demeyi öğrenin
- Artık sorumlusu olmak zorunda olmadığınız görevleri devredin
- ___ yıllarında liderlik rolü edinmeye çalışın.
Kariyer Planlarınızı Değiştiriyorsanız;
- Cesaretinizi toplayın ve yeni bir beceri öğrenin
- Bir akıl hocası veya yaşam koçu bulun
- İlgilendiğiniz alanlarda gönüllü faaliyetlerde bulunun
- Alanınızla ilgili eğitim almayı kendinize söz verin
- Alanınızla ilgili en güncel kitapları okuyun
- İş ve yaşam dengenizden memnun olup olmadığınızı sorgulayın, gerekirse değişiklik yapın
- Kariyerinizi değiştirmek için atmanız gereken adımları planlayın
- Size referans olabilecek kişilerin listesini hazırlayın
- Yeni bir alanda, yeni insanlarla tanışmayı hedefleyin
- Finansal planınızı oluşturun
Terfi Almak İstiyorsanız;
- İşletme giderlerini belirli bir yüzde oranında azaltın
- Takım üyelerinizi birebir yönetmeyi bırakın
- Bir akıl hocası olmaya gayret gösterin
- İşinizde üretkenliğinizi ve verimliliğinizi artırabileceğiniz şekilde beyin fırtınası oluşturun
- Zayıflıklarınızı azaltmak için yeni bir eğitim fırsatı araştırın
- Çalışma alanınızı daha iyi organize edin
- Her hafta / ay veya çeyrekte patronunuzdan veya güveniliri bir takım arkadaşınızdan geri bildirim talebinde bulunun
- Daha iyi iletişim kurmanın yollarını arayın
- İyi bir ekip çalışanı olmanın yollarını araştırın
- Verimlilikten ödün vermeden çalışma saatlerinin nasıl azaltılacağını öğrenin
İş Görüşmesinde Ön Plana Çıkmak İstiyorsanız;
- İş yerindeki kişisel sınırlarınızı belirleyin ve gününüzü daha üretken ve yönetilebilir hale getirmek için ne yapmanız gerektiğine karar verin
- Kendinize profesyonel bir imaj oluşturmak için gerekli adımları atın
- Bir iş gibi hissettirmeyen iş bulmak için hayallerinizin peşinden gidin
- İlginizi çeken, bilgi ve becerilerinizi geliştirebileceğiniz alanlar keşfedin
- Alanınızdaki uzmanlarla iş birliği yapmak için yeni bir yol bulun
- İstediğiniz kariyerde çalışan diğer kişileri gözlemlemek için fırsatlar yaratın
- Daha yaratıcı fikirler üretin ve kişisel rahatlık alanınızdan kurtulun
- Çalışmak için daha fazla becerinizi geliştirin
- Ufkunuzu genişletmek için gördüğünüz fırsatları değerlendirin
- Belirli bir ödül için kendinize kariyer hedefi belirleyin
Kariyer Hedefi Belirlemek İçin Sıkça Sorulan Sorular
Hala kendi kariyer hedeflerinizi belirlemekle ilgili bazı sorunlarınız varsa, bu başlık altında kariyer hedefleriyle ilgili en sık sorulan soruları ve cevaplarını sizin için derledik.
- Kariyerimin Hangi Noktada Olmasını İstediğimi Bilmiyorsam Ne Yapmalıyım?
Bu noktada emin değilseniz, kendinize dürüst olmakla başlayın. İşvereninizi ne yapmak istediğinizle ilgili bilgilendirin. Çalıştığınız yere katkıda bulunmak ve güçlü yanlarınızı kullanmaya istekli olun. Bu yaklaşımı kullandığınızda bazı örnekler kullanarak bu iddianızı destekleyin.
- Kariyer Hedeflerim Hakkında Yalan Söylemem Doğru mu?
Potansiyel işvereninize yalan söylemek, işinizi felaketle sonuçlandırmak demektir. İş mülakatınızda yalan söylemeniz ve bunun ortaya çıkması sizi fazlasıyla kötü bir konuma sürükler, çünkü mülakatı takip eden sorulara nasıl cevap vereceğinizi bilemezsiniz.
Kariyer hedefiniz, uzun vadede sizi işe aldırmayacak, işverenin beklentilerini karşılamayacak olsa bile, her konuda açık ve dürüst olup sorulara dürüstlükle yanıt verin. Verdiğiniz cevaplarla mülakatı yapan kişinin mutlaka ortak bir noktası vardır ve kalan beklentileri karşılayıp karşılayamamak size kalmıştır.
Dürüst olmak, iş vereninize katıldığınız mülakata çok şey kattığınızı gösterir. Mülakat yapan kişilere yalnızca onların duymak istediklerini söylemek size bir şey katmaz.
- İddialı Bir Hedefe Sahip Olmak Mı İyi Yoksa Daha Güvende Kalmak MI?
Kendi kendinize meydan okuyabileceğiniz bir hedefe sahip olmanız gerekir ancak SMART hedefleri her zaman makul seviyelerde olmalıdır. Eğer kendinize yeteneklerinizin ötesinde bir hedef koyarsanız, bu sizi toy gösterir. Hedeflerinizi çok kolay yapmak ise motivasyon eksikliğini gösterir.
İşverenler, kendilerini en iyi şekilde yansıtabilen ve zorlukları üstlenmeye istekli yeni çalışanlar görmek isterler.
- Birden Fazla Kariyer Hedefim Olabilir Mi?
Açıkça tanımlanmış bir tane kariyer hedefine sahip olmak ve ona bağlı kalmak en iyi yöntemdir. Tek bir kariyer hedefine sahip olmak, odaklanabileceğinizi ve yaptığınız şeyi başarmaktan hoşlandığınızı gösterir.
Öte yandan, birden çok alanda kariyer hedefiniz de olabilir. Bu, uzun vadede kariyer hedefinize ulaşan kısa vadeli hedefleriniz olduğu anlamına gelebilir. Tek bir amaçtan beslenen daha küçük hedefleriniz olabilir.
Örneğin, avukat olmak istiyorsanız, çalışırken aynı zamanda da bir hukuk fakültesine kayıt yaptırıp, dersleri takip edebilirsiniz. Bir okul yöneticisi olmak istiyorsanız, eğitim politikaları çalışmak ve o alanda kitaplar okumak sizin için faydalı olabilir. Her 2 durumda da ekstra alacağınız eğitim, nihai hedefinize ulaşmanıza yardımcı olur.
Özetle;
Kariyer hedeflerini belirlemek için kendinize biraz zaman ayırmanız gerekir.
- SMART hedeflerinizi belirleyin. Bu şekilde istediğiniz sonuçları elde etme olasılığınız yüksektir.
- Kısa vadeli ve uzun vadeli hedefler belirleyin. Kısa vadeli kariyer hedefleri 1-3 yıl içinde tamamlanabilirken, uzun vadeli hedeflerin tamamlanması 3-5 yıl sürecektir.
- Bireysel gelişim planı ile yeteneklerinizi değerlendirin. Kendinizi tanımıyorsanız, hedeflerinizi nasıl belirleyeceğinizi bilmek size yardımcı olmaz. Öz değerlendirme yaparak zayıf ve güçlü yönlerinizi listeleyin.
- Nihai hedeflerinize uygun hedefler belirleyin. Unutmayın, kariyer hedefleriniz birbiriyle alakalı olmalıdır. Odağınızı daraltmanız gereken durumlar ortaya çıkabilir. Hedefleriniz, istediğiniz iş ve yönetmek istediğiniz yaşamla eşleşmelidir.
- Potansiyel işvereninizle hedefleriniz hakkında daima net ve dürüst olun. Eğer hedefleriniz çalıştığınız yerin hedeflerinden farklı ise, kendinizle iş vereninizin beklentisi arasındaki boşluğu doldurmanız gerekir.
Artık hedef belirleme çabası yaparak, kariyer yolunuzda bilinçli seçimler yapabileceksiniz. Unutmayın, anahtar eylem, öncelikle kendinizi tanımak ve bir başarı haritası çizmektir.
Bilgehan Yıldırım
Proje Yönetimi Okulu Blog Yazarı
