Çok Çalışmadan Her Şeyi Nasıl Hatırlayabiliriz?
Teknoloji çağının getirilerinden biri de her gün hatırlayabileceğimizden çok daha fazla bilgiye maruz kalmamız. Öyle ki bu düzene ayak uydurabilmek için yakında süper akıllı bilgisayarlara dönüşmemiz gerekebilir. Her gün maruz kaldığımız bu bilgi bombardımanından en çok etkilenen şeylerden biri de hafızamız. Bir bilgisayara dönüşmeden güçlü bir hafızaya sahip olabilmeniz için birkaç küçük önerimiz var:
Hafızanın Temel Yapısını Anlayarak Bilgi Depolama Sisteminizi Hackleyin
Beynimiz bilgi depolamak için inanılmaz bir kapasiteye sahip. Rakamlarla ifade etmek gerekirse, yaklaşık 2.5 milyon gigabaytlık bir kapasite. Peki bu kadar büyük bir depomuz olmasına rağmen neden odaya niye gittiğimizi ya da kahvaltıda ne yediğimizi unutuyoruz? Evet yığınla bilgi depolayabiliyoruz ama hafızamızı geliştirmek istiyorsak yapmamız gereken beynimizin dosyalama sistemini büyütmek.
Kısa Süreli Bellek
En azından bir kere de olsa bunu yaşadınız: Marketten almanız gerekenleri bir kağıda yazmayıp aklınızda tutmaya çalıştınız ve birkaç şeyi unuttunuz. Emin olun, çok olağan bir durum ve hafızanızdaki herhangi bir sorundan kaynaklanmıyor. Unuttunuz çünkü beyniniz bu listeyi kısa süreli hafızada tutmaya çalıştı. Kısa süreli hafıza 30 saniyelik bir periyotta 7 ila 9 şeyi aklında tutabilir.
Uzun Süreli Bellek
Beyniniz bazı anıları çok daha uzun bir süre için tutabilir. Tabi bu uzunluk hiçbir zaman aynı değil- bazı anıları günlerce ya da saatlerce tutabilirsiniz bazılarını ise hayat boyu taşırsınız. Hafızanızın berraklığı beyin olayı kodlarkenki uyanıklık seviyenize göre değişir.
İşler Bellek
Eğer beyniniz gördüğünüz ya da duyduğunuz her şeyi aynı önemde depoladıysa dosyalama sisteminizde büyük bir bilgi tıkanıklığı var demektir. Bilgiyi işlediğiniz ve dış dünyaya yansıttığınız hafıza sizin işler hafızanız. Beyninizi büyük bir hard disk olarak kabul edersek işler belleğiniz masaüstünde açık bıraktığınız dosyalardan ibaret. Bilgisayardaki dosyalar gibi uzun süreli hafıza da ona işler hafıza aracılığıyla eriştiğimiz zaman değişir
Hafızanızı Güçlendirmeniz için 4 Teknik
Oldukça meşgul ve üretken insanlar olduğumuz için sürekli hafızamızı geliştirmeye ve bilgileri, olabildiğince, uzun süreli hafızamızda tutmaya çalışıyoruz. Bunu sağlayabilmemiz için beynimizin olayları nasıl kodladığı çok önemli. Size bu konuda yardımcı olacak 4 harika öneri:
Gece Çalışmaktan Vazgeçin ve Tekrarların Arasına Süreler Koyun
Bir sınavdan ya da sunumdan önce çok fazla bilgi hatırlamak istediğimiz için, bütün bu bilgileri aynı zaman zarfı içinde tekrar ediyoruz. Ancak bu yöntem gerçekten işe yaramaz. Çünkü eğer bir şeyi hatırlamak istiyorsanız beyninize bilgiyi işleyecek zaman vermelisiniz. Aksi takdirde beyniniz o sürede her bilginin işlenmesi için aynı miktar zaman ayıramadığından bazı bilgileri hatırlıyorsunuz, bazılarını unutuyorsunuz.
Eğer çalışmalarınızın arasında süreler bırakırsanız -günler, haftalar olabilir- daha az tekrarla çok sayıda bilgiyi daha kolay hatırlayabilirsiniz.
Ayrıca bilgi kartları da size bu konuda yardımcı olacaktır. Mesela kendinize quizler yapın, kartları ne kadar iyi bildiğinize göre kümelere ayırın. Eğer o karttaki bilgiyi iyi biliyorsanız, o kartı daha az tekrar etmeniz yeterli olur. Böylece hala bilgisi konusunda eksiğiniz olduğunu düşündüğünüz kartlara daha çok zaman ayırabilirsiniz.
Odaklandığınız ve Dikkatiniz Dağıldığı Zamanlarda Farklı Şekilde Bilgi Depolanır
Odaklandığınız zamanlar bilgiyi depoladığınızda, bilginin yayılması için beynininz bir aşamadan geçer. Bu aşamada bilgi için konseptler inşa edilir.
Tabi bu odaklanma durumunda uzun süre kalamazsınız, elbette dikkatiniz dağılacak. Ama bu demek değil ki öğrenmeyi bırakacaksınız. Çünkü dikkatiniz dağılsa da beynininiz bilgi almaya devam eder. Eğer bir araştırma sorusuna özgün bir cevap bulmaya çalışırsanız tekrar odaklanacaksınız lakin muhtemelen dikkatiniz dağıldığında cevaba ulaşacaksınız.
Örneğin yabancı bir dil çalışmaya başladığınız zaman odaklandığınızda gramer ve kelime bilgisini anlayabilmek için zaman harcamanız gerekir. Anlamanız için beyninizde bir yapı inşa edilene kadar kalıpları yüksek sesle söyleyebilirsiniz ya da cümleleri tekrar tekrar yazabilirsiniz.
Eğer kendinizi iyice verdiyseniz, dikkatiniz dağıldığında da bilgi almaya ve bağlantılar kurmaya devam edersiniz. Sonunda göreceksiniz ki sadece kalıpları ezberlememişsiniz aynı zamanda nasıl yeni kalıplar oluşturabileceğinizi de öğrenmişsiniz.
Konseptleri Daha Anlamlı Yapmak için Parçalara Ayırın
Bu teknik sayesinde bilgileri anlamlı gruplara ayırarak daha kolay aklınızda tutabilirsiniz. Yeni kısaltmalar ya da kalıplar yaratmak bilgiyi parçalara ayırmanızda yardımcı olacaktır. Mesela G8 ülkelerini (Kanada, Almanya, Rusya, ABD, Fransa, İngiltere, Japonya, İtalya) baş harflerini kullanarak KARAFİJİ şeklinde kodlamanız hatırlamanıza yardımcı olacaktır. İlkokulda gök kuşağIndaki renkleri sırasıyla hatırlamak için yaptığımız “KuTuSu YaMaLıM” da bu teknik için güzel bir örnek.
Bu şekilde çalışarak beynimizin zayıf bir yönünü kapatır ve birçok bilgiyi daha kolay hatırlayabiliriz.
Hafızanızı Geliştirmek İçin Teknoloji Zekasını Kullanın
Teknoloji Çağı bizi büyük bir bilgi seliyle baş başa bıraktı ama aynı zamanda bu selle başedebilmemiz için bize bazı araçlar da verdi. Mesela, Evernote. Notlar almanızı sağlayan bu uygulamayla fikirleri birleştirmeniz ve hatırlamanız çok daha kolay olacak.
“Telefondaki uygulamaları kullanmak yerine yapışkanlı notlar ya da ajanda da kullanabilirim.” diyebilirsiniz. Kesinlikle doğru. Ama Evernote’ta her nota onu daha sonra daha kolay bulmanızı sağlayan etiketler ekleyebilirsiniz. Ne kadar çok etiket, bilgiler arasında bağlantı kurmanıza yardımcı olabilecek o kadar çok benzerlik.
Evernote hafızanızı geliştirebilecek uygulamalar denizinde sadece biri. Bunun yanında bilgi kartı uygulamaları da tekrarlarınızda yardımcı olabilir. Dropbox ya da Cloud Sunucuları da burada yakaladığınız bir bilgiye başka bir yerden erişmenizi sağlar. Unutmayın, tekrar kazandığınız her bilgiyi uzun süreli hafızanızda tutabilme ihtimaliniz artar.
Görsel Hafızaya İhtiyacınız Yok
Bir şeye bir kez bakıp sonra hatırlayabilsek gerçekten çok güzel olurdu yalnız şöyle bir şey var ki, çok az beyin bunu başarabiliyor. Yine de umutsuzluğa düşmeyin lütfen, doğru hafıza geliştirme tekniklerini kullanarak potansiyelinizi arttırmak sizin elinizde!
Sibel Büyük
Proje Yönetimi Okulu Blog Yazarı
