Hepimiz etkili liderlik becerilerine sahip birini gördüğümüz zaman hemen onu tanıyoruz. Bu kişiler konuştuklarında başları döndüren belirli bir manyetizma yayıyor gibi görünüyorlar. İnsanların dikkatini sadece sözleriyle değil seslerinin tonlarıyla ve hatta vücut dilleriyle nasıl yöneteceklerini biliyorlar. Karizmatik insanlar, ünlülerden endüstri ve dünya liderlerine kadar herkesi kendilerine çekebilirler.
Uzun zamandır geleneksel düşünce insanların ya karizma ile doğduğu ya da doğmadığı inancına sahipti. Psikologlar karizmanın genetik ve çevresel faktörlerin karışımı olduğuna inanıyorlar. Evet, bazı insanlar diğerlerinden daha karizmatik bir kişiliğe sahip. Yine de iyi haber, eğer lider olmak istiyorsanız daha karizmatik olmayı öğrenebilir ve bu tür nitelikler geliştirebilirsiniz.
Bu niteliklere geçmeden önce, ilk olarak karizmanın ne olduğunu tanımlamak faydalı olacaktır.
Karizma Nedir?
Karizma kelimesi Yunanca da “ilahi armağan” anlamına gelir. Karizma bir parça gizemle doludur, ancak onu gerçekten kısaca tanımlamak için Merriam-Webster sözlüğü onu “özel bir popüler bağlılık veya bir halk figürü için heyecan uyandıran kişisel bir liderlik sihri” olarak tanımlar. (Kuşkusuz, bu öğrenilebilecek bir şey gibi görünmüyor ama yine de umut edelim.)
“Kişisel liderlik büyüsünün” bir lider için ne kadar çekici olacağını ve onlara rekabette üstünlük sağladığını görmek kolaydır. Bu belirli “O” faktörüne sahip olmak, bazıları için diğerlerinden daha doğuştan olabilir, ancak etkili liderlik becerilerine sahip herkes, yol boyunca öğrenmiş olsalar bile, en azından bir kısmına sahiptir.
İşte karizmatik bir liderin nitelikleri ve neden bu kadar faydalı oldukları.
- Uyum Sağlayan
Avustralya’daki Queensland Üniversitesi’nden bir psikoloji profesörü olan William von Hippel, uyum sağlayabilmenin tüm etkili liderlerin sahip olduğu bir numaralı özellik olduğuna inanıyor. Von Hippel, “İnsanların sosyal olarak başarılı olmalarını sağlayan açık bir şekilde birçok nitelik vardır, ancak bir durumda işe yarayan bir şeyin diğerinde çoğu kez işe yaramaması, davranışsal esnekliğin sosyal işlevsellik için tek ve en önemli özellik olabileceğini göstermektedir” diyor.
Planlar tam olarak beklendiği gibi gitmediğinde somurtmanın karizmatik hiçbir yanı yoktur. Bunun yerine karizmatik liderler, kendilerine verilen limonlarla limonata yapmanın bir yolunu bulur. Bu yeni koşullara uyum sağlayabilmek, von Hippel tarafından çeşitli dallara ayrıldı:
- Çabuk kavrayabilmek
- Ani değişikliklerle nasıl başa çıkacağını bilmek
- Dikkat dağıtıcı unsurların ortasında sakin kalmak
Von Hippel’e göre, karizmatik insanlar zor bir soruya her zaman doğru cevabı veremeyebilirler, ancak alternatif cevaplar bulma ve duruma en uygun olanı seçme becerileri vardır. Aynı zamanda etraflarında olup bitenlerle uyum içindedirler ve herhangi bir çatışmanın üstesinden gelmek için davranışlarını hızla değiştirebilirler. Tüm bunların arasında, karizmatik liderler, ne olursa olsun dikkat dağıtıcı unsurlar ne olursa olsun soğukkanlıdır veya en azından bu güveni yansıtırlar. Uyum sağlayabiliyor olmaları, işler plana uygun gitmediğinde bile iş anlaşmalarını bitirmelerine ve ilerlemelerine olanak tanır.
- Kendine Güvenen
Güven, liderlerin ekipleriyle kurmaları gereken en önemli şeylerden biridir. Bir lider kendinden emin olduğunda ve cesur bir duruş sergilemekten korkmadığında, başkalarının biraz rahatlamasına ve onlara güvendikleri için liderin arkasında durmasına izin verir. Karizmatik liderler neredeyse hiç duraksamadan güven yayarlar. Bu Bono ya da Lady Gaga gibi bir ünlü olduğunda buna güven havası diyorlar çünkü sanki kendilerinden hiç şüphe etmiyorlarmış gibi sahnede gezinmelerine izin veriyor. Güvenleri tüm sahnede hissedilebiliyor. Güven göstermek her zaman kolay değildir, ancak kesinlikle öğrenilebilir ve başarı için çok önemlidir. Kendine güvenen liderler her zaman bardağı yarı dolu görenler olacaktır ve bu tür bir iyimserlik, önderlik ettikleri kişiler için güçlü bir motive edici araç olabilir.
- İleri Görüşlü
Karizmatik liderler geçmişe saygı duyabilirler, ancak geçmişe takılıp kalmayacaklardır. Yenilikçi bir zihniyete sahiptirler ve neredeyse her zaman bir şeyleri iyileştirmenin yollarını ararlar. Martin Luther King Jr. gibi birini böylesine karizmatik bir lider yapan işte bu tür bir ileri görüşlülük. Tutkulu olduğu net bir vizyonu vardı ve bunu nasıl aktaracağını biliyordu (bunun üzerine bir saniyede daha fazlası).
Karizmatik liderler, ulaşmak istedikleri hedefleri açıkça tanımladılar. Güvenle birleştiğinde bu, diğer insanlar için inanılmaz derecede sarhoş olabilir. Uyum sağlayabilmenin yanı sıra, bu, karizmatik bir liderin ikinci en önemli niteliği olabilir ve vizyonlarını paylaşma yolları genellikle dinleyicilerden güçlü bir duygusal tepki ile sonuçlanır.
- Kararlı
Vizyon ufuktaki uzak zirveyse, kararlılık, karizmatik liderleri ileriye doğru iten itici güçtür. Bu vizyona ulaşılacaksa, bu süreçte kilometre taşlarının başarılması gerekecektir. Örneğin, Amazon’un 2040 yılına kadar sıfır karbon ayak izine sahip olma vizyonunu ele alalım. Bunun gerçekleşmesi için Jeff Bezos ve ekibinin sarsılmaz bir kararlılığa ihtiyacı var ve bu zaman çizelgesinde belirli noktalarda belirli hedeflere ulaşıyor.
Kararlı liderler, engellerle karşılaştıklarında pes etmezler. Bunun yerine, başlarını öne eğiyorlar, uyum sağlıyorlar ve öne doğru itiyorlar. Bu ilerlemeyi sürdürme dürtüsü artabilir ve astlarını kolektif hedef ne olursa olsun başarmak için daha sıkı çalışmaya motive edebilir.
- İyi İletişim Kuran
Bir politikacının konuşmasını duymak için kalabalıkların gruplar halinde ortaya çıkmasının bir nedeni vardır: en büyüleyici politikacılar vizyonlarını etkili ve net bir şekilde nasıl ileteceklerini bilirler. Özellikle karizmatik kişiliğe sahip olanlar genellikle güçlü inançlara sahiptir ve hem sözleriyle hem de vücut dilleriyle inanılmaz derecede ikna edici olabilirler. Basitçe söylemek gerekirse, onlar iyi hikaye anlatıcılarıdır.
Karizmatik liderler, sözlerini dinleyicilere bağlamaya yardımcı olmak için iyi bir duruş, göz teması ve el hareketleriyle dinleyicileri çeker. İster bir kişiyle ister 10.000 kişilik bir izleyici kitlesiyle konuşuyor olsalar da, vizyonlarını aktarmaya ve mesajlarını güvenle iletmeye yardımcı olmak için kendilerini açık bir şekilde ifade ederler.
Açık iletişim, yeni hedeflerin formüle edilmesi ve etrafındaki insanların güvenini kazanmanın anahtarıdır.
- Yaratıcı
Ekonomi her zamankinden daha hızlı değişiyor ve yaratıcılığın ve uyum sağlayabilmenin yarının başarılarını nasıl artıracağını anlamak için çok uzağa bakmanıza gerek yok. Peki bunun karizma ile ne alakası var?
Karizmatik insanlar alışılmışın dışında düşünme ve bir şeyler yapmanın yeni yollarını arama eğilimindedir. Bu, elbette, bir tutku ve vizyona sahip olmakla bağlantılıdır. Karizmatik düşünürler yaratıcı insanlar olma eğiliminde olmakla kalmaz, aynı zamanda statüye meydan okur ve bu vizyonları gerçeğe dönüştürmek için risk alırlar. Kutunun dışında düşünmenin yanı sıra, etkili liderlik becerilerine sahip en iyi yöneticiler, başkalarını kendi yaratıcılıklarından yararlanmaya ve bir duruma nasıl yaklaştıklarını iyileştirmeye teşvik eder.
Karizmatik bir lider, karşılaştıkları zorlukların üstesinden gelmek ve sorunları inovasyon fırsatları olarak görmek için yükselir. Bunun ne kadar önemli olduğunu bir perspektifle ortaya koymak için, 60 ülkeden 1.500’den fazla CEO’nun katıldığı küresel bir anket, yaratıcılığın bir liderde en çok aranan özellik olduğunu ortaya koydu. Liderler yaratıcı ruhlarını gösterdiklerinde inanılmaz derecede karizmatik görünürler ve başkalarına da bu yaratıcı liderliği takip etmeleri için ilham verirler.
Son Düşünceler
En karizmatik liderler sadece bunu etkili bir şekilde iletmek için bir vizyona ve bilgi birikimine sahip değildir – önlerine çıkan ani değişikliklere nasıl adapte olacaklarını bilirler ve yine de ikna edici ve motive edici olurlar. Gerçek şu ki, bazı insanlar diğerlerinden biraz daha doğal bir karizma ile doğabilir. Bununla birlikte, karizmatik bir liderin özelliklerinin tümü öğrenilebilir ve geliştirilebilir.
Semiha Gülümse Temirkaynak
Proje Yönetimi Okulu Blog Yazarı
KAYNAK
https://www.lifehack.org/885120/effective-leadership
