İşinizde başarılı olmak mı istiyorsunuz? Çok aptalca bir soru öyle değil mi? Yani diyorum ki, muhtemelen hiç kimse “Bu işte başarısız olmayı planlıyorum” veya “Umarım bu alanda vasat olurum” demiyordur.
Hayır!
Elbette herkes iş planlarını yaparken başarılı olmak ister. Peki bir işi başarılı, diğerini başarısız yapan nedir? Yeterince plan yapmamak, yeterince parasal destek almamak, yanlış kararlar, yanlış zamanlama, kötü şans?..
Bunların her biri başarısızlıkta rol oynayabilir. Başarıya ulaşmanın önemli adımlarından biri ise “Başarı nedir” sorusunu cevaplamaktır.
Dünyadaki en başarılı iş adamlarının 8 karakter özelliğini sizlere açıklayacağım.
Thomas J. Watson: Girişken olun.
Thomas J. Watson, IBM’in 1914-1956 yıllarındaki CEO’su ve başkanıdır. Watson, IBM’i günümüzdeki hale getiren adamdır. Görevde olduğu yıllarda IBM’i uluslararası bir boyuta çıkarmıştır. 1956 yılında öldüğünde herkes onu dünyanın en iyi iş adamı olarak tanıyordu.
Filmlerde gördüğünüzün aksine, iş hayatında “tek gecede başarı” diye bir şey yoktur. Başarısızlık önlenemezdir, ayrıca başarıya ulaşmanız için de kritik adımınızdır. Başarısızlık sayesinde ne yapmamanız gerektiğini anlarsınız. Ve yapmayacaklarınızı bilmek de değerlendirmelerinizi daha iyi yapmanızı sağlar.
“Size başarının formulünü vermemi mi istiyorsunuz? Çok kolaydır, evet! Başarısızlık oranlarınızı arttırın. Başarısızlığı başarıya giden yoldaki düşmanlarınız olarak görüyorsunuz, ancak olay bundan ibaret değildir. Başarısızlık sizi ya engeller, ya da siz ondan bir şeyler elde edersiniz. Bu nedenle gidin ve hatalar yapın, yapabildiğinizin en iyisini yapın. Ve hatırlayın, başarıyı bu şekilde bulacaksınız.”
Başarısızlık bir tercih değildir, zorunluluktur.
Steve Jobs: Hep meraklı ve yaratıcı kalın.
Steve Jobs, arkadaşı Steve Wozniak ile kurduğu Apple Computer şirketinden atılmış bir üniversite terk öğrencisi. Daha sonra NeXT adlı yeni bir şirket kurmaya karar vermiştir. NeXT ise asla havalanamamış ve sonunda apple tarafından satın alınmıştır.
Ondan sonra ise, kendi kurup atıldığı şirket krize girmiş, ve çoğu endüstri Apple şirketinı batık olarak tanımlamıştır.
Ancak Jobs’un NeXT Computer firmasında başarısız olması, ona Apple şirketinde dönüp CEO olarak devam etmesine imkan tanımıştır. Steve’in yoğun isteği ve liderliği sayesinde Apple şimdiye kadarki en ikonik ürünleri tasarlamıştır, iPod, iPad, iPhone vb.
Felaketin eşiğine gelmiş bir şirket, dünyadaki en bilinen ve başarılı şirketlerden birine dönüşmüştür.
2005 yılında Jobs Stanford Üniversitesinde, Apple’dan kovulması konulu bir diploma töreni konuşması yapmıştır.
“O zamanlar farkında değildim, ancak Apple’dan kovulmak başıma gelen en iyi şeylerden biriydi. Başarılı olma baskısıyla yeniden acemi olmanın, kuşku duymanın hafifliği yer değiştirdi. Kovulmak hayatımın en yaratıcı periyotlarından birine girmemi sağladı.”
Jeff Bezos: Uzmanlaşın.
Jeff Bezos, Albuquerque New Mexico’da ergen bir anneden doğmuş, Houston’da annesi ve üvey babasıyla büyümüştür.
Üniversiteden sonra çeşitli işlerde çalışmıştır, bunlardan biri ise 30 yaşında 4. Kıdemli Başkan Yardımcısı olduğu serbest yatırım fonudur. İşte o zaman istifa edip on-line platformda kitap satmaya başlama kararı almıştır.
Amazon’u Temmuz 1994’te kurmuştur. Ve amazon dünyadaki en büyük online alışveriş sitelerinden biri haline gelmiştir. Bu yazıdan başlayarak, Forbes bugün onu dünyanın en zengin adamı olarak sıraya koymuştur.
Amazon online alışverişte liderdir. Bu platformda, alıcının geçmiş siparişlerine dayanarak gelecekteki siparişlerini tahmin edip öneren bir algoritma geliştirilmiştir. Hoşunuza gidebilir veya gitmeyebilir, ancak hiç şüphe yoktur ki online alışveriş bu sayede bir devrim yaşamıştır.
“Eğer iş dünyasındaki detayları anlamazsanız başarısız olursunuz.”
Tim Cook: Müşteriye odaklanın.
Steve Jobs, Apple’da doldurulması gereken korkunç büyüklükte boşluklar bırakmıştır, ancak Jobs aynı zamanda birini yerini alması için seçmişken, Tim Cook da bu meydan okumaya dahil olmuştu.
Tim Cook için başarı nedir? Apple’ın uzmanlığı eşliğinde ürünler geliştirmek, tarz ve fonksiyonlarını kullanıcılara eşsiz bir deneyim sağlatacak kadar güzel tasarlamaktır. Apple ürünleri özellikle tasarımlarıyla ve detaylara verilen önemleriyle tanınır.
“Apple hardware, software ve hizmetleri bir arada tutup bunları öyle bir arada kullanır ki, kullanıcılarına “işte bu” dedirtecek kadar başarılı olur. İşte bunu bugünki marketlere bile uygulayabilirsiniz.”
Bugünün son derece çekişmeli dünyasında, herhangi bir alanda uzman olmak size yarış sürecinde son derece önemli bir avantaj verir. Bununla yüzleşelim, herhangi biri bir web sitesine koyup bir şeyler satmaya başlayabilir, koca bir endüstri bile.
Ancak hata yapmayın, bir profesyonel olarak kendinizi doğru pozisyona atamak güveninirliğinizi önemli ölçüde arttırır ve sizi gerektiğinde ulaşılacak kişi yapar.
Richard Branson: Risk alın
Richard Branson, 400’den fazla şirkete sahip olan Virgin Group’un sahibi, küçük yaştan itibaren işletmeye meraklıymış.
16 yaşında, Student adlı başarılı bir dergide başlamış. Gençlik dergisi olan Student, gençlerin en fazla müziğe ilgi duyduğunu ortaya koymuştur. Bundan ilham alan Branson ise yeni iş fikirleri üreterek 20’li yaşlarda Virgin Mair Order Company’yi kurdu(şirketin adı sonradan Virgin Records olarak değiştirilmiştir.). Bu sayede Virgin Şirketler Grubu’nun ilki açılmış oldu.
Milyarder bir iş adamı ve Birleşik Krallık’taki en zengin insanlardan biri, Branson sınırları zorlaması ve kutunun dışında düşünmesiyle biliniyor.
“Çok fazla insan hayallerine ulaşmak için gerekli adımları atmaktan korktuğu için hayatta başarılı olamıyor. Bazıları korkunun başarısız olmaktan koruduğunu söylüyor, diğerleri limitler tarafından sınandığını düşündüğü için denemiyor bile. Bir çoğu ise mevcut durumlarını sürdürmekle yetiniyor. Büyürken tüm bu baskıları hissettim, ancak onların içine dalmaktansa onları görmezden gelip limitleri zorlamaya karar verdim. Eğer bunları yapmamış olsaydım, bugünkü konumuma gelemezdim.”
Bill Gates: Asla tatmin olmayın.
Microsoft’un kurucusu olarak, Bill Gates dünyanın en zengin insanlarından biri olarak sıralanır. Ancak dünyadaki en büyük şirketlerden birini kurmasına rağmen, Gates hala yeni fırsatlar ve yeni sınırlar görmektedir.
Asla tatmin olmayan biri olarak, 2017 yılında Arizona Republic, Gates’in yeni bir “Akıllı Şehir” inşa etmek üzere karanın 25.000 akresini satın aldığını açıkladı. Yüksek hızda herkese açık Wifi, sürücüsüz arabalar, yüksek teknolojili üretim kolaylıkları gibi imkanlar sayesinde Gates kentsel planlamaya yeni bir model getireceğini umuyor.
Bill, daimi olarak teknolojiyi günlük hayata entegre etmenin yeni yollarını arıyor. Ona tatmin olup olmadığını soranlara cevabı ise şöyle:
“Eğer bitiş çizgisine dair bir planım olsaydı, bunu neden yıllar öncesinden gerçekleştirmemiş olayım ki?”
Sandra Day O’Connor: Yetki vermeyi öğrenin.
Yüksek Mahkeme Yargıcı olarak hizmet eden ilk kadın, Sandra Day O’Connor Ducan Arizona yakınlarında bir çiftlikte büyüdü. 7 yaşına kadar akan suları bile yoktu, Sandra uzman bir at binicisi, keskin nişancı ve yemek için tavşan avlayan bir kadın olarak büyüdü.
Yargıtaya ilk kez 1981 yılında Ronald Reagan tarafından atandı. 2009’da ise Başkan Obama tarafından Başbakanlık Özgürlük madalyasıyle ödüllendirildi.
“Gerçek uzman at binicileri ata derhal onu kimin kontrol ettiğini gösterirler, sonrasında ise dizginleri gevşetir ve kırbacı nadiren kullanırlar.”
Yetki vermek her yönüyle bir işletme kuran genç bir girişimci için zor olabilir. Birinin kontrolünü kaybetmekse feci derecede korkunçtur.
Eski bir söz der ki, “ileri gitmiyorsan, geri gidiyorsundur.”
Kısacası, yetki vermek aslında sadece uzmanlara işlerini yapmaları konusunda güvenmektir. Uzmanlara vergilerinde, yasal açıda, web sitesi geliştirmelerinde, reklamcılıkta, uğraştıkları tüm alanlarda ve benim uzman olmadığım alanlarda güvenirim.
Yetki vermekteki önemli nokta açık hedefler koymak ve yetkilendirdiğiniz insanları sürekli kontrol etmekten kaçınmaktır. Bu rehberden yetki vermekle ilgili bazı tüyolara ulaşabilirsiniz.
Oprah Winfrey: Kutudan dışarısını düşünün.
Yoksulluk içindeki ergen bir anneye doğdu, çocukken saldırılara uğradı, Oprah Winfrey gerçekten kendi başına milyarder olmuştur.
Bir talk show sunucusu olarak endüstriye The Oprah Winfrey Show ile kısa zamanda egemen olmuş, Amerika’da 200 istasyonda ve 100 ülkede yayını yapılmıştır.
Talk show’daki başarısının devamında, 1999 yılında, Oxygen networke, kadınlar için internet ve video içeriklerine odaklanan bir ağa, kurucu ortak olmuştur.
2000 yılında ise son derece başarılı O the Oprah dergisini başlatmıştır.
2011 yılında OWN (Oprah Winfrey Network) adlı bir televizyon yayın ağı başlatmıştır. Bu kanal 2017 yılında Disney Channel’a 70 milyon dolara satılmıştır.
Oprah Winfrey tarihteki en başarılı talk show’un sahibi bir milyoner olurken, Oprah için başarı varlıkları büyütmek için yeni yollar bulmak anlamına geliyordu. Markasını daha fazla yayabilmek için yeni yollar bulup dallanarak Oprah milyarder de olmuştur.
“Kendinizi okyanustaki bir dalga olarak da görebilirsiniz, okyanus olarak da”
Başarılı bir işi başlatmak, sahiplenmek ve yürütmek hayattaki en yapılmaya değer girişimlerden biridir.
Kişisel ve finansal özgürlüğü sağlayarak hayatınızı kendi terimlerinizle yaşamak, internetin sağladığı kolaylıklarla da birlikte kendi işinizi kurmak hiç bu kadar kolay ve ucuz olmamıştı.
Ancak yapmanız gereken en önemli şeylerden biri başarıyı kendinizce tanımlamaktır. Sizin için başarı, faturaların için endişelenmeden aileniz ve arkadaşlarınızla daha fazla zaman geçirmek anlamına mı geliyor? Çocuklarınızın okul masraflarını karşılayabilmek anlamına mı geliyor? Yoksa eşinizle beraber tüm dünyayı gezmek mi sizin için başarının tanımı?
Bu tanım sizin için her ne olursa olsun, başarının sizin için net bir tanımının olması sizi harekete geçirir ve odaklanmanızı sağlar, girişimin inişli çıkışlı engellenemez yollarında bile!
Zeynep Böncü
Proje Yönetimi Okulu Editörü
