İkigai canlı veya hayat anlamına gelen ‘iki’ ve yarar veya değer anlamına gelen ‘gai’ kelimelerinden oluşan bir Japon düşünce sistemidir.
Ikigai yeteneklerinizle, tutkularınızla ve yeterliliğinizle ilişkili olmakla birlikte daha geniş anlamda dünyaya ne verebileceğiniz, hayatınızın anlamının ne olduğunu tanımlar. Yani hayatınıza verdiğiniz değer anlam veya amaçtır. Ikigai Fransızca “raison d’etre” yani var olma sebebinin bir benzeridir.
Küçük şeylerle mutlu olmak, burada ve şimdi var olmak geçmişteki güzel anıları yansıtabilmek ve aktif ve mutlu bir hayatı inşa eden bir kafa yapımızın olması anlamına gelir.
İkigai’nin Beş Ayağı
- Ufak ufak başlayın
- Kendinizi serbest bırakın
- Uyum ve sürdürülebilirlik sağlayın
- Küçük şeylerden mutlu olun
- Burada ve şimdi var olun
İkigai Felsefesini Oluşturan Dört Bileşen
Kendi İkigai’nizi bulmak için 4 bileşen vardır. Bu bileşenler sizin listenizde olmalı ve bunları yapabiliyor olmalısınız. Bu dört şeyin ne olduğunu bulmak, arayışınız sırasında size daha iyi bir yön verecektir. İkigai’niz:
1. Sevdiğiniz bir şey olmalı
İkigai’niz sizin yaparken eğlendiğiniz bir şey olmalı. Sizi iyi hissettiren herhangi bir şey; her an gönüllü olarak yapmak isteyeceğiniz bir şey olabilir. Bu aktivite ya da iş sizin dopamin seviyenizi artırır ve ne zaman bir fırsatını bulursanız bu konu hakkında konuşmaya ve kalp atışlarınızı hızlandıran bu işi diğer insanlarla paylaşırsınız. Bu yaparken eğlendiğiniz çok basit bir hobi de olabilir; yazmak, video düzenlemek, fotoğraf çekmek, resim yapmak, dans etmek, yemek pişirmek, koleksiyonu yapmak gibi pek çok farklı şey olabilir.
Sizin hayatınıza eğlence ve mutluluk getiren şeyin ne olduğunu düşünün. Hangi aktiviteleri yaparken geri kalan her şeyi unutuyorsunuz ve hangi aktiviteler size akışta hissettiriyor. Bu bazen hâlihazırda yapmakta olduğunuz bir hobi veya özellikle zevk aldığınız bir rutin olabilir.
Fakat hayatın keşmekeşinde sıkışınca insanlar gerçekten severek yaptığı şeyin ne olduğunu hatırlamakta zorlanabilir. Dolayısıyla sizi meraklandıran; daha önce tutkuyla yaptığınız şey neyse onu düşünün. Ayrıca çocukluk ve ergenlik yıllarında yaptığınız aktiviteleri hatırlayın ya da olmak istediğiniz meslek neyse onu hatırlayın.
2. İyi olduğunuz bir konu olmalı
Sizi İkigai’niz bulmaya yaklaştıracak bir diğer şey; kim olduğunuz hangi konuda iyi olduğunuz veya hangi konuda iyi olabileceğiniz sorusudur. Doğal olarak başarabildiğiniz bir iş var mı? Bu şey sizin çaba göstermeden başarabildiğiniz veya sizin uzman olarak değerlendirildiğiniz bir şey olabilir. Belki de sizin gönüllü olarak yaparak öğrendiğiniz bir şey olabilir. Yapmayı öğrenmek için çabaladığınız veya elde etmek için çok çalıştığınız bir şey?
Değerlendirmeniz gereken iki tane nokta var
- Güçlü yanlarınız
Güçlü olduğunuz aktiviteler size mutluluk verir ve sizi enerjiyle doldurur. Belki sıkça şöyle bir şey duyuyor olabilirsiniz: ‘Neyi seviyorsanız onu yapın’ bunu duymak iyidir. Bu cümle sizin için gerçekte neyin önemli olduğunu size sürekli hatırlatacaktır. Siz de altmış tane seçeneği olan Güçlü Yanlarınız tablosuna bakarak güçlü yanlarınızı keşfedebilirsiniz aşağıdaki liselere bakarak 60 tane şey satabilirsiniz. Bir fırsatınız olsaydı tüm gün yapacağınız bir tanesini seçebilirsiniz.
- Yetenekleriniz
Bunlar gerekli eğitimi alarak veya profesyonel deneyim aracılığıyla zaman içinde öğrendiğiniz yetkinliklerdir. Yeteneklerimiz iki kategoriye ayrılabilir.
Sonradan Öğrenilen Yetenekler
Bunlar bilgi ve yeteneklerle alakalıdır. Özel görevler ve süreçler tamamlamanız gerekebilir; birtakım araçlar veya yazılım kullanmanız gerekebilir; bir dil öğrenmeniz, konuşabilmeniz gerekebilir. Daha önce yaptığımız bütün işleri düşünün – hafta sonu yaz tatili işleri ve stajlar dâhil – aldığınız tüm kurslar dahil ihtiyaç duyarsanız bu listeye göz atabilirsiniz.
Doğal Olarak Var olan Yetenekler
Bunlar sizin kişisel nitelikleriniz ve özelliklerinizdir. Bunlar sizin kişiliğinizin bir parçasıdır ve siz bu yetenekleri doğal olarak ortaya koyabilirsiniz. Bu sebeple bazen bunları anlayabilmek zordur. Burada bakmanız gereken bir başka liste var. Eğer kişisel karakteriniz hakkında daha çok bilgi edinmek istiyorsanız öncelikle bu test ile başlayabilirsiniz. Bu size kendini hakkında ufak bir bilgi verebilir.
Bu sizin birkaç insan üzerinde, küçük bir toplulukta ya da tüm dünya üzerinde nasıl bir etki bırakmak istediğinizle alakalı bir durumdur. Evet büyük düşünebilirsiniz bunda küstah bir durum yok. Bir düşünün size kim ya da ne ilham veriyor, aynı zamanda sizi sinirlendiriyor ya da hayal kırıklığına uğratıyor. İsterseniz bu bölümde biraz daha derine dalalım aynı zamanda kendi değerlerinizi analiz edebilirsiniz.
Bu sizin mükemmel olmak için yıllar harcadığınız bir yetenek olabilir. Örneğin videografi, toplum önünde konuşma, moda tasarımı, pazarlama, danışmanlık ya da bilgisayar programcılığı. Bu yüzden eğer yaptığınız şeyi seviyorsanız ve bunda gerçekten iyiyseniz İkigai’niz bulma yolunda listenizde iki tikiniz var demektir.
3. Ne size para ya da ödül kazandırır
İkigai’nizi bulmaya çalışırken aynı zamanda finansal olarak nasıl ödüllendirileceğinizi de bulmanız gerekiyor. Bunu aklınızda tutun; hayatta kalmak için ve günlük ihtiyaçlarımızı karşılamak için para kazanmamız gerek. Yani sizin İkigai’niz karşılığında ödeme alabileceğiniz bir şey olabilir. Yaptığınız işi sevmeniz ya da bunda iyi olup olmamanızla ilgili değildir. Ayrıca, bunun karşılığını gerektiği gibi almanız ve yaşam giderlerinizi karşılamanıza yardımcı olması da önemlidir.
Para aslında gerçekten orijinal İkigai felsefesinin bir parçası değildir fakat yaşadığımız dünyanın gerçekliğinin bir yansımasıdır. Seçtiğimiz hayat biçimini yaşamamız için para kazanmamız gerekmektedir. Dolayısıyla eğer para da kazanabileceğiniz bir İkigai’niz varsa çok daha iyi. Bu bir meslek olabilir bir ürünü ya da hizmeti satmak da olabilir.
Burası tam olarak başkalarına ne öğretebileceğinizi düşündüğünüz yerdir. Hangi yetenekleriniz ve güçlü yanlarınızı aktarabildiğiniz; ne yaratabildiğiniz (bir fiziksel üründe olabilir ya da birine bir değer katmak da olabilir).
4. Dünyanın neye ihtiyacı var
Son birleşen ise dünyanın ya da toplumun bir ihtiyacını karşılayabilmektir. Yaşadığımız dünyayı daha iyi bir yer haline getirebileceğimizi bilmek bizim iyi hissetmemize yardımcı olur. Bu bizim bulunduğumuz toplumda önemli bir rol oynadığımız hissi oluşturur. Bu günlerde insanların mutsuz olmasının nedenlerinden biri yaptıkları işin değerini farkında olamayışlarıdır. Yaptığınız işin başka hayatları olumlu yönde değiştirdiğini görebilmek İkigai’nizi bulma yolunda önemlidir.
İkigai’nizi Nasıl Bulursunuz
Şimdi yapmanız gereken bu dört bileşeni değerlendirmek, kendiniz için analiz etmek. Ne sevdiğiniz, neyde iyi olduğunuz, ne için ödeme alabileceğiniz ve dünyanın neye ihtiyacı olduğunu bilirseniz İkigai’nizin ne olduğunu anlamak çok daha kolay olacak.
Sibel Güney
Proje Yönetimi Okulu Editörü
