Çağlar boyunca, beyin gücünü artırabilmek için çeşitli püf noktalarına dair bir çok inanç vardı; ancak bilimsel incelemeler ele alındığında, bu inançların bir çoğu anlam ifade etmemektedir.
Mesela, ben çocukken annem balık yersem daha zeki olacağımı söylerdi. Elbette, bunun doğruluğuna dair bilimsel bir kanıt yok.
Günümüzde, beyninizin bilişsel becerilerini geliştirdiğini iddia eden telefonunuza indirebileceğiniz sayısız oyun var. Bizler hâlâ bu oyunlar hakkında bilimsel sonuçlar beklerken, Ontario’daki Western Üniversitesindeki nörologların yaptığı son çalışmalar1 ve Philadelphia’daki Pennsylvania Üniversitesinden araştırmacılar bu iddialarla çelişmektedir.2
Öyleyse, gerçekten beyin gücünü nasıl artırabiliriz? Beyninizin fonksiyonlarını artırabilecek bir kaç basit şeylerin olduğunu söyleyebiliriz. Başlamak için yedi madde aşağıdadır.
Beyin Gücünü Kolayca Artıracak 7 Alışkanlık
En Zor İşlerinizi Sabahları Yapın
İyi bir gece uykusunun ardından, beynimiz zinde ve enerji depolanmış olduğu için daha iyi çalışır. Eğer ciddi anlamda düşünme ve odaklanma gerektiren bir işiniz varsa, beyninizin en zinde olduğu vakit olan sabahları, yapacağınız ilk işin bu olması, bu işi yapmak için en dogru zaman olacaktır.
Bu, sabahları e-maillerini kontrol etmenin iyi bir fikir olmamasının sebeplerinden birisidir. Beyninizin en verimli saatlerini, çokta zindelik gerektirmeyen bir iş ile ziyan etmiş oluyorsunuz.
Gün boyunca, odaklanma sürenizin düştüğünü fark edeceksiniz. Bununla birlikte gün ilerledikçe karar verme yetiniz de zayıflamaya başlayacaktır. Bu durum, günün geç saatlerinde verdiğiniz kararların sabahları verdiğiniz kararlar kadar iyi olmayacağı anlamına gelen “karar yorgunluğu” olarak adlandırılmaktadır.
Beyninizin yüksek enerji seviyesinin avantajlarından faydalanarak en zor ve yaratıcılık gerektiren işlerinizi sabah yapmanız oldukça iyi olacaktır.
Sabah toplantılardan kaçınmaya çalışın ve daha yüksek yaratıcılık enerjisi ile konsantrasyon gerektiren işlerinizi planlayın.
Yeterli Miktarda Ara Verin
Beynimiz, bir saatten fazla konsantrasyonunu korumak ve odaklanmak konusunda çokta başarılı değildir. Odaklandığınız bir işi yaparken belirli bir süreyi aştığınız zaman, kendinizi daha çok hata yaparken bulacaksınız. Bu beyninizin yorulduğunun ve ara vermeniz gerektiğinin bir göstergesidir.
Doğru şekilde ara vermek önemlidir. Karmaşık bir tablo üzerinde çalışmayı bırakıp, sosyal medya gönderilerini gözden geçirmeye başlamak, beyninize ihtiyacı olan molayı sağlamayacaktır. Bunun yerine masadan kalkıp, dışarı çıkın. Eğer bu mümkün değilse, en yakın pencereye gidip dışarı bakın.
Beyninizin sadece tablodan değil aynı zamanda ekrandan da uzaklaşmaya ihtiyacı vardır. Bu sebeple telefonunuzu arkanızda bırakın, böylelikle ona bakmaya yeltenmeyecek ve manzaranın keyfini çıkarabileceksiniz.
Sosyal Medya Gönderilerini Değil, Kitap Okuyun
Bilgi hazinesini geliştirmek için herhangi bir kısayol yoktur ve herhangi faydalı bir konu hakkında genel bilginizi sosyal medya gönderilerini okuyarak kesinlikle geliştiremezsiniz. Bunu yerine, kitap okumayı alışkanlık haline getirin.
Kaliteli bir kitap okuduğunuzda, beyniniz öğrendiğiniz bilgileri gerekli durumlarda kullanacağı için problem çözerken bilgiyi kullanma yeteneğiniz de artacaktır.
Ekonomi, tarih ve psikoloji hakkında bilgi edinin. Tüm bu konular gün içinde hepimizin gerçek hayatta uygulayabileceği kullanımlar içerir.
Düzenli Egzersiz Yapın
İnsanlar hareketsiz hayvanlar olarak evrim geçirmediler. Hareket etmeniz gerek.
Atalarımız tüm gününü oturarak geçirmiş olsaydı, çok uzun ömürleri olmazdı. Yemek bulmak ve yaşamak için, devamlı hareket etmek zorundaydılar. Beynimiz en etkili, egzersiz yaptığımızda çalışacak şekilde gelişmiştir.
Prof. John Medina, Beyin Kuralları kitabında, egzersiz yaptığımızda beynimize beynimizdeki oksijen seviyesini artırdığımızı ve bunun beyin fonksiyonlarımızı açmamıza yardımcı olduğunu açıklar.
Çalışmalarda, öncesinde hareketsiz olan bir grup insan hafif bir egzersiz programına başladığında, tepki süreleri ve sayısal becerilerinin yanı sıra bilişsel becerileri de gelişmiştir.
Bir soruna çözümü bir yere yürürken ya da egzersiz yaparken bulmanızın, ekran başında otururken bulmanızdan daha muhtemel olmasının sebebi budur.
Yeteri Kadar Doğru Gıda Alın
Hayatınızın bir noktasında öğleden sonra üzerinize çöken ağırlığı muhtemelen yaşamışsınızdır. Bu öğleden sonra yorgun ve bitkin hissettiğiniz zamandır. Hissedilen bu bitkinlik öğle arasında tükettiğiniz karbonhidratların kan şekerini düşüren insülin hormonu üretmeye teşvik etmesinin sonucudur.
Öğleden sonra üzerinize ağırlık çöktüğü zaman, uzun süre konsantre olmak neredeyse imkansız bir hal alır ve sadece kıvrılıp uyumak istersiniz.
Bu çöküşü önlemek için, makarna, pilav veya ekmek olmadan ton balığı veya tavuk salatası gibi protein yönünden zengin gıdaları öğle aranızda yemeyi deneyin. Çalıştığınız yerde karışık kuruyemiş veya kurutulmuş muz gibi sağlıklı atıştırmalıklar bulundurun ve acıkmış hissettiğinizde bunlardan birazcık yiyin.
Sadece öğleden sonraki ağırlıktan kaçınmakla kalmayacak, genel sağlık durumunuzu iyileştirecek ve daha enerjik hissedeceksiniz.
Yeteri Kadar Su İçin
Beyninizin yaklaşık %70 i sudan oluşur, bu sebeple yeteri miktarda su olmadan beyniniz işevini en iyi şekilde yerine getiremeyecektir.
Yeteri kadar su içmediğiniz takdirde, konsantre olma, karar verme ve uyanık kalma yetilerinizin azaldığını göreceksiniz. Uykulu ve enerjinizin eksikliğini hissedeceksiniz. Beyniniz en iyi şekilde tamamen suya doyduğu zaman çalışmaktadır.
Çözümü ise çalıştığınız bölgede büyük bir şişe su bulundurmak ve düzenli olarak gün boyunca sudan bir yudum almaktır. Bu daha çok tuvalete gitme ihtiyacınızı artıracak, iyi bir şeydir. Sizin hem hareket etmenizi sağlayacak hem de düzenli aralıklarla ekrandan uzaklaşmanızı sağlayacaktır.
Uykusuz Kalmayın
Muhtemelen, yeteri kadar alamazsanız beyninizin işlevlerini en iyi şekilde yerine getiremeyeceği konusunda ikna olmak için uzun bilimsel araştırmalara gerek duymazsınız.
Sadece bir kaç günü yeterince uykunuzu almadan geçirmeniz gerekiyor, sonrasında becerilerinizdeki azalmayı hissediyorsunuz. Karar verme becerileriniz zayıflıyor, enerji seviyeniz düşüyor ve işlerinize odaklanma süreniz azalıyor.
Eğer beyninizin çalışma yeteneklerini geliştirmek istiyorsanız, yeteri kadar uyumakla işe başlayın. Sizin ihtiyacınız olan saat sirkadiyen ritminize bağlıdır, bu sebeple sizin için en uygun olanı bulmalısınız.
Çoğu insan için genelde altı ile sekiz saat yeterlidir, bu yüzden her gece en az saat o uyuduğunuzdan emin olun.
Sonuç Olarak
Beynimizin gücünü artırmak zor bir şey değildir. Tüm yapmamız gereken; düzenli egzersiz yapmak, yeterine uyumak ve doğru yiyecekleri yemek gibi bazı basit alışkanlıklar edinmektir.
Bu yedi ipucu daha uyanık olmanıza, daha uzun süre odaklanabilmenize ve karar verebilmenize yardımcı olmak konusunda faydalı olacaktır. Bunlar yaygın olarak herkesin kullanabileceği basit ipuçlarıdır.
Referanslar
- Ontario Western University : No Effect of Commercial Cognitive Training on Brain Activity, Choice Behavior, or Cognitive Performance
- Neuropsychologia: Targeted training: Converging evidence against the transferable benefits of online brain training on cognitive function
Hilal Gelgi
Proje Yönetimi Okulu Blog Yazarı
